Gündem

Kar Dağitiminda Vergi Kesintisi (Tevkifati) İle İlgili Hatirlatmalar

Tam mükellef kurumların kar dağıtımında;  dağıtılan karın kaynağına ve pay sahibinin hukuki statüsüne bağlı olarak farklı vergileme yapılmaktadır.  Konu aşağıda bu ayrıma göre kısaca ele alınmıştır:

 

1. Dağıtılan Karın Kaynağı:

Aşağıda belirtilen kurum kazançlarının dağıtımı gelir vergisi  kesintisine tabi değildir (Gelir Vergisi Kanunu Geçici 62. Madde):

* 31 Aralık 1998 ve öncesinde sona eren hesap dönemlerine ait kazançlar,

* 1 Ocak 1999  -  31 Aralık 2012 tarihleri arasındaki dönemlerde elde edilen kurumlar vergisinden istisna kazançlar,

* Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamalarından kaynaklanan Gelir Vergisi Kanunu’nun  mülga EK.1 ila EK.6 Maddeleri  kapsamındaki yatırım indirimi istisnası uygulanan kazançlar ( Gelir Vergisi Kanunu Geçici 61. Madde),

Kurumlar,  pay sahibi oldukları diğer bir kurumdan yukarıda sayılanlardan olan nitelikte bir kar payı elde ederler ve bunu daha sonra kendi pay sahiplerine dağıtırlarsa bu aşamada da vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Örnek: B AŞ, 2012 yılında elindeki A AŞ  payları dolayısıyla  kar payı elde etmiştir. Kar payının kaynağı A AŞ nin Gelir Vergisi Kanunu Geçici 61. Madde kaynaklı yatırım indiriminden yararlanan kazançlarıdır. B AŞ,  sözkonusu kazancını 2013 yılında kendi pay sahiplerine dağıtırsa bu aşamada da bu kazançların kar payı olarak dağıtımı nedeniyle gelir vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

 

Yukarıda sayılanlar dışındaki kurum kazançlarının dağıtımı esas itibariyle vergi kesintisine tabidir.  Örneğin kurumlarca 2012 yılında elde edilen;

Gelir Vergisi Kanunu’nun  mülga 19. Maddesine göre yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlar, serbest bölge kazançları istisnasından yararlanan kazançlar,

Türkiye – Hollanda arasındaki çifte vergilendirilmenin önlenmesine yönelik anlaşma uyarınca Türk kurumlarının Hollanda’daki iştiraklerinden elde ettiği ve Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilmiş kar payları,  yurtdışı ve (Geçici 61. Madde kaynaklı olmayan)  yurtiçi iştirak kazançları ve tabii ki kurumlar vergisine tabi kazançlar.

 

 

 

 

 

 

 

2. Kar Payını Elde Edenin Hukuki Statüsü:

 

Kar payı ödemeleriyle ilgili vergi kesintisine ilişkin hükümler  dar mükellef yabancı kurumlar için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesinde, kurumlar vergisinden muaf kurumlar için 15. Maddesinde ve diğerleri (gerçek kişiler, gelir ve kurumlar vergisine tabi olmayanlar, gelir vergisinden muaf olanlar)  için de Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. Maddesinde yeralmaktadır.

 

Dağıtılacak kar payı esas itibariyle vergi kesintisine tabi kazançlardan oluşsa bile tam mükellef  kurumlara ödenen kar paylarından vergi kesintisi yapılmayacaktır. (*) Öte yandan, Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi aracılığıyla kar payı elde eden dar mükellef kurumlara  yapılan ödemelerde de vergi kesintisi yapılması sözkonusu olmayacaktır.

 

Yukarıda sayılanlar dışından kalanlara yani;  tam mükellef  gerçek kişi, dar mükellef gerçek kişilere, (işyeri ve daimi temsilci aracılığı ile elde edilenler hariç) dar mükellef kurumlara, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlara, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayanlara yapılan kar payı ödemelerinden  gelir yada kurumlar vergisi kesintisi yapılacaktır. 

 

Nama yazılı paylarda  pay sahipleri defterinden de hareketle kar payı elde edecek olanın hukuki statüsünü belirlemek mümkün gözükmekle birlikte özellikle halka açık olup borsada payları işlem gören şirketlerde hamiline yazılı pay sahiplerinin hukuki statüsünü tespit etmek daha zordur.  Konuyla ilgili açıklamalar 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “15.6.4.” bölümünde yapılmıştır.  Kısaca;  borsada payları işlem şirketlerde  kar payı elde edecek olanın  hukuki statüsünü belirleme yükümlülüğü aracı kurumlara verilmiş olup bunlar kar payı muhatabına ilişkin olarak tebliğde belirtilen bilgileri (unvanı, vergi kimlik numarası, tam/dar mükellef olduğu, bağlı bulunduğu vergi dairesi, dar mükellef ise mukimi olduğu ülke ve kâr payını Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla elde ettiği ile adres bilgilerini) Takasbank-Merkezi Kayıt Kuruluşu’na aktaracaklar, Takasbank- Merkezi Kayıt Kuruluşu ’da kar dağıtımını yapacak şirkete yansıtacaktır. Kar payının doğrudan şirketten talep edilmesi halinde muhatabın hukuki statüsünü belirleme sorumluluğu kar dağıtımını yapan şirkete aittir. Bu açıdan, gerekirse vergi levhası  ve vergi dairesinden yazı getirilmesi de talep edilecektir.

 

İstenilen bilgilerin verilmemesi yada eksik olması  nedeniyle  muhatabın hukuki statüsünün tam olarak belirlenememesi halinde ise  kesinti yapılması zorunludur.

 

 

 

 

 

(*) Kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan kurumlar tam mükellef kurum  sayılır.

 

 

 

 

3. Kesinti Oranı:

 

Kar dağıtımına ilişkin  tevkifat oranı halen % 15 olup Devletler arasındaki  çifte vergilendirilmenin önlenmesine yönelik anlaşmalar uyarınca , yabancı ülke mukimlerine yapılan ödemelerde bu oran daha düşük uygulanabilmektedir. Ancak, ilgili anlaşma hükümlerindeki düşük oranın  tatbik edilebilmesi için kar payı ödemesi yapılacak gerçek kişi yada kurumun mukimlik belgesi ibraz etmesi şarttır. ( Mukimlik belgesi ile ilgili açıklamalar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri/1 de yeralmaktadır)

 

4. Çalışanlara ve Yönetim Kuruluna Kardan Pay Verilmesi:

 

1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğindeki açıklama şu şekildedir:

 

“Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri

Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesi uyarınca, idare meclisi başkan ve üyelerine ödenen kar payları menkul sermaye iradı sayılmıştır. Bu itibarla, söz konusu ödemelerin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

 

Öte yandan, kurum personeline ödenen temettü ikramiyeleri Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesine göre ücret sayıldığından bu ödemeler kurum kazancının tespitinde ücret gideri olarak dikkate alınmaya devam edilecektir. Söz konusu temettü ikramiyelerinin bilanço günü itibarıyla ödenecek toplam tutarı kesinleştiğinden, çalışanlara o yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresinin sonuna kadar ödenecek temettü ikramiyeleri, ilgili olduğu yılın kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Aynı husus çalışanlara ödenen performans değerlemelerine bağlı olarak verilecek prim ve ikramiyeler için de geçerlidir. Diğer taraftan, ücret niteliğindeki bu ödemelerin nakden veya hesaben yapıldığı dönemde vergi kesintisine tabi tutulması gerekeceği tabiidir.”

 

5. Karın Sermayeye İlavesi:

 

Kurumların karlarını nakit olarak dağıtmayıp sermayelerine ilave etmeleri kar dağıtımı olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, karın sermayeye ilavesi suretiyle  pay sahiplerine verilen bedelsiz paylar  nedeniyle vergi kesintisi yapılması sözkonusu olmayacaktır.

 

6. Vergi Kesintisinin Zamanı:

 

Vergi kesintisi;  nakden veya hesaben ödemeye bağlı olarak yapılmaktadır.  Hesaben ödeme;

vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder şeklinde tanımlanmıştır. (Gelir Vergisi Kanunu Madde 96)

 

Kar payı ödemelerinde vergi kesintisi yapma yükümlülüğü,  şirket yetkili organlarının kar payı ödemelerinin yapılmasını öngördüğü tarih itibarıyla başladığından, nakden bir ödeme yapılmamış olsa dahi kar payının ödenmeye başlanması gereken tarihte hesaben ödemenin gerçekleştiğinin kabul edilmesi gerekmektedir. (1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği)

 

Örneğin;  şirketin  2013 yılı Nisan ayındaki genel kurul toplantısında 2012 yılı kurum kazancının pay sahiplerine Ağustos ayı içinde ödenmeye başlanması kararlaştırılmışsa, sözkonusu kar payları Ağustos ayı başında hak sahiplerinin hesaplarına alacak olarak kaydedilecek ve henüz nakden ödenmese bile vergi kesintisi yapılarak  Ağustos ayına ilişkin  muhtasar beyanname ile beyan edilerek vergi dairesine yatırılacaktır.

 

7. Avans Kar Dağıtımı:

 

Kurumların cari dönem  karına mahsup edilmek üzere pay sahiplerine kar payı avansı dağıtması mümkündür. 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 6 ve 7 No’lu Genel Tebliğler ile değişik 15.6.6. bölümünde konuyla ilgili açıklamalar yapılmıştır. Avans kâr payı dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kâr payları üzerinden elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesintisi yapılacaktır. Kesilen vergiler, avans kâr payı dağıtımının yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilecektir.

Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi olmayan şirketlerle ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca 9 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ” de gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

Dönem sonunda, karın yeterli çıkmaması ve serbest yedek akçelerin de dağıtılan avansı kapatamaması  halinde avans olarak dağıtılan tutarların şirkete geri çağrılması gerekmekte olup, bu durumda avans olarak pay sahiplerine verilen paralara (borç para verilmiş sayılarak) transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinin uygulanacağı da unutulmamalıdır.

8. Muhtasar Beyannamede Bildirim:

 

Kesintiye tabi kar payları üzerinden yapılan vergi kesintileri nedeniyle Muhtasar Beyannamenin ‘‘Tevkifata Tabi Ödemelere Ait Bildirim (Ücret ve Ücret Sayılan Ödemeler Hariç)'' bölümünde;

 

Ödeme Yapılanın Adı, Soyadı (Ünvanı), Adresi, T.C. Kimlik Numarası veya Vergi Kimlik Numarası, Vergi Dairesi, Ödemenin Tür Kodu, Gayrisafi Tutarı, Ödemeye Ait Düzenlenen Belgenin Türü, Tarihi, Seri ve Sıra Numarası ve Kesilen Vergi Tutarı bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir. (Gelir İdaresi Başkanlığı’nın  82 Sayılı Gelir Vergisi Sirküleri)

 

 

 

 

NOT: Yatırım fon ve ortaklıklarından elde edilen kar payları yazımızın kapsamı dışında tutulmuştur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap etmemektedir. Sürekli güncel ve doğru bilgi sunumuna özen gösterilmesine karşın bu bilgiler her zaman her durumda doğru olmayabilir. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın , bu dokümanda yer alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir. Nexia Türkiye ve AS Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

İletişim

© Copyright 2019 As Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş. Tüm Hakları Saklıdır.