Ortaklara Borç Para Kullandırmada Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Oluşacak Sıkıntıyı Biliyor musunuz ?

 6102  sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 1 Temmuz 2012  de yürürlüğe girecek olan 358.  Maddesi aşağıdaki gibidir.

 

“İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz. Meğerki, borç, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulsun.”

 

Maddenin son cümlesini; sadece doğrudan borç para vermek değil, özü ticari bir işleme (mal alım satımı, kiralama gibi) dayanan işlemlerde emsallerini aşan bir vade olursa bu durumun da yasak kapsamında borçlanma olarak görüleceği şeklinde yorumluyoruz.

 

Aynı Kanunun 395.  Maddesinin 2. Fıkrasında da ( 1 Temmuz 2012 de yürürlüğe girecek) aşağıdaki hükümler bulunmaktadır:

 

“Yönetim kurulu üyesi, onun 393 üncü maddede sayılan yakınları, kendisinin ve söz konusu yakınlarının ortağı oldukları şahıs şirketleri ve en az yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketleri, şirkete nakit veya ayın borçlanamazlar. Bu kişiler için şirket kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksi hâlde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacaklıları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilirler. ”

 

393. Maddede sayılan yakınlar; yönetim kurulu üyesinin alt ve üst soyundan birini, eşi,  üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birini içermektedir.

 

Yukarıdaki hükümlerin ihlal edilmesi halinde Türk Ticaret Kanunu’nun 562. Maddesinde belirtilen (300 günden az olmamak üzere) adli para cezası uygulanacaktır.

 

6103 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 

24. Maddesi;  ortakların şirkete olan borçlarının 1 Temmuz 2012 den itibaren üç yıl içinde,  nakden ödenerek kapatılmasının zorunlu olduğunu hüküm altına almıştır. Borcun kısmen veya tamamen başkası tarafından üstlenilmesi, borç için kambiyo senedi verilmesi, ödeme planı yapılması veya benzeri yollara başvurulması bu açıdan kabul edilmeyecektir. Bu sürede borç kapatılamazsa daha önce belirttiğimiz adli para cezası uygulanacak öte yandan şirketin alacaklıları, alacakları için şirkete borçlu olan ortağı icra yoluyla takip edebilecektir.

 

Yapılan bu açıklamalar çerçevesinde; şirketlerin ortaklarına ve diğer ilişkili kişilere borç para vermelerinin vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi şartıyla halen mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe gireceği 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren ortaklara, yönetim kurulu üyeleri (ve TTK 395/2 de sayılan diğer kişilere) borç para kullandırılması yasaklanmaktadır. Şirketin işletme konusu ve ortağın işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğan ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulanlar bu sınırlama dışında tutulmuştur.