Gündem

Finansal Hesap Bilgilerinin Değişimi Başlıyor!

Uluslararası vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi, gerçek veya tüzel kişiler tarafından elde edilen kârların vergisiz veya düşük vergili ülkelere kaydırılarak haksız vergi rekabetinin engellenmesi amacıyla vergi alanında uluslararası iş birlikleri yapılmaktadır.

Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye’nin de bir parçası olduğu Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve G20 gibi uluslararası kuruluş ve oluşumlarca da takip edilen bu iş birliklerinden birisi de finansal hesap bilgilerinin karşılıklı değişimidir.

Kısaca özetlemek gerekirse otomatik bilgi değişimi; kişilerin, yerleşik (mukimi) olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, yerleşik (mukim) olunan ülkeye, her yıl diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere karşılıklı ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesidir.

Bilgi değişiminde; Türkiye anlaşmaya taraf diğer ülke yerleşiklerinin (mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini o ülkelere gönderecek ve o ülkelerden de Türkiye’de yerleşiklerin (Türkiye mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini alacaktır.

Finansal hesapların değişiminde temel kriter yerleşiklik (mukimlik)  ölçütüdür. Genel olarak ilgili devletin mevzuatı gereğince ikametgâh, ev, kanuni merkez, iş merkezi veya benzer yapıda diğer herhangi bir kıstas nedeniyle vergi mükellefiyeti altına giren kişi ya da kurumun o ülkede yerleşik (mukim) olduğu kabul edilir.

Örnek 1: İsveç’te yerleşik bir Türk vatandaşının Türkiye’de bulunan ve kapsama giren banka hesabına ilişkin bilgiler Türkiye tarafından İsveç ile paylaşılacaktır. Türkiye’de yerleşik bir İsveç vatandaşının İsveç’te sahip olduğu banka hesabının bilgisi de İsveç’ten alınacaktır.

Örnek 2: Türkiye yerleşik Türk vatandaşının İsveç’te bulunan ve kapsama giren banka hesabına ilişkin bilgiler İsveç’ten alınacaktır. İsveç’te yerleşik İsveç vatandaşının Türkiye’de bulunan ve kapsama giren banka hesabına ilişkin bilgiler de Türkiye tarafından İsveç ile paylaşılacaktır.

Anlaşma kapsamında; mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki;

- Mevduat hesapları,

- Saklama hesapları,

- Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati,

- Nakdi değer sigorta sözleşmeleri,

- Düzenli ödeme sözleşmelerine ilişkin finansal bilgiler ülkelerin Vergi İdareleri nezdinde paylaşılacaktır.

 

Değişime tabi tutulacak bilgiler;

-İlgilinin adı ve soyadı,

-Adresi,

-Yerleşik (mukim) olduğu ülke ve vergi kimlik numarası (VKN),

-Doğum yeri ve tarihi,

-Hesap numarası, hesap bakiyesi ya da değeri,

-Hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirlerin ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı gibi bilgilerdir.

 

Değişimin yöntemi şu şekilde olacaktır; Türkiye’de bulunan finansal kuruluşlar, örneğin bankalar, tespit ettikleri hesaplara ilişkin bilgileri Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecek ve Başkanlık bu bilgileri güvenli bir elektronik ağ üzerinden ilgili ülkelere gönderecektir. Benzer şekilde karşılıklı olarak Türkiye’nin anlaşması bulunan ülkelerde bulunan hesaplara ilişkin bilgiler söz konusu ülkelerin vergi idareleri tarafından ülkemize gönderilecektir. Türkiye’de otomatik bilgi değişimi için bilgileri toplamaya ve paylaşmaya yetkili makam, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığıdır.

 

Otomatik bilgi değişimi süreci zaman içerisinde anlaşmaya taraf tüm ülkeleri kapsayacak şekilde ilerleyecektir. Güncel liste aşağıdaki linkten takip edilebilir.

Otomatik Bilgi Değişimi Listesi

Kapsama girmesi durumunda, hem gerçek kişi (bireysel hesaplar) hem de kurumlara ait (kurum hesabı) bilgiler karşılıklı olarak paylaşılabilmektedir. Çok detaylı açıklamaları ve özellikli durumları olmakla birlikte, genel kural olarak Türkiye’de kurulmuş bir şirketin üretim ya da mal alım-satımı gibi aktif bir ticari faaliyetle uğraşması halinde ortağı yurtdışında yerleşik (mukim) de olsa ortaklık payı kaç olursa olsun kurum hesabı otomatik bilgi değişimi kapsamına girmeyebilecektir.

Örnek 3: Norveç mukimi Bay (A)’nın Türkiye’de bulunan şirketinin brüt gelirlerinin %49’u kira gelirlerinden, %51’i ise faiz gelirlerinden (pasif gelirlerden) oluşmaktadır. Bay (A) bu şirketin tek ortağıdır. Şirketin Türkiye’de bulunan (B) Bankasında 260.000 Euro tutarında mevduat hesabı bulunmaktadır. Bu hesap Norveç’e bildirilir. Karşılıklılık esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Türkiye tarafından Norveç’ten alınır.

Anlaşma kapsamındaki finansal hesapların 31 Aralık tarihindeki hesap bakiyesi ya da değeri ile bu hesaba yıl içinde ödenen gelir (faiz, kar payı, temettü, finansal varlıkların satışından elde edilen gelirler vb. gibi) bildirim kapsamındadır. Ancak, örneğin bir mevduat hesabına yıl içinde yatırılan gayrimenkul kira ödemesi, borç ödemesi gibi hesap hareketleri otomatik bilgi değişimi kapsamında değildir.

Örnek 4: Türkiye’de yerleşik Bay (A)’nın, Japonya’daki (B) bankasında vadesiz mevduat hesabı bulunmaktadır. Bay (A)’nın hesabına yıl içinde aşağıdaki tutarlar yatırılmış, Bay (A) bu yatırılan tutarlardan 10.000 USD’ sini yıl içinde çekmiştir.

24.000 USD: Ücret

30.000 USD: Yıl içinde yatan kira bedelleri

(10.000) USD: Çekilen tutar

 

Bay (A)’nın 31 Aralık tarihli hesap bakiyesi 44.000 USD olarak, takip eden yılın Eylül ayında Türkiye’ye bildirilir. Emekli maaşı ve kira gibi gelirlerini işaret edecek bir ifade bildirimde yer almaz. Karşılıklılık esası çerçevesinde aynı mahiyetteki hesap bilgileri de Türkiye’den alınacaktır.

Finansal hesap bilgilerinin otomatik değişimine ilişkin “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” nı Türkiye 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde onaylamıştı. Bunun ardından 25.08.2020 tarihi itibariyle GİB internet sitesinde “Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Bilgilendirme Rehberi” yayımlanmıştı.(Söz konusu rehber, 2020 tarihli ve 08/10 sayılı sirküler ekimizde yer almaktadır.)

Son olarak 01.06.2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 4025 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” yürürlük tarihinin, 01.01.2019 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemlerine uygulanmak üzere, 03.02.2020 olarak tespit edilmesine karar verilmiştir.

Bilgi değişimi, hesabın 31 Aralık tarihindeki durumu ile toplanan bilgilere ilişkin olarak bir sonraki yılın Eylül ayının sonuna kadar yapılabilmektedir. 4025 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı sonrasında 2019 yılından başlamak üzere her yılın finansal bilgileri karşılıklı değişme tabi tutulmasının hukuki prosedürünün tamamlanmasına ilişkin mevzuat yerine yetirilmiştir.

“Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” kapsamında finansal bilgi değişiminin yasal zemininin artık tamamlanıyor olması;

- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 30.06.2021 tarihine kadar Türkiye’ye getirilmesi hükmünü içeren GVK’ nın Geçici 93 üncü maddesinin,

- 7326 sayılı Kanunu’nun “Matrah ve Vergi Artırımı” başlıklı 5 inci maddesi kapsamında Gelir ve Kurumlar Vergisi matrah artırımında bulunulmasının,

önemini artırmaktadır.

 

GİB tarafından yayımlanmış Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Rehberine aşağıda yer alan link üzerinden erişim sağlanabilecektir.

 

Rehber

 

23.06.2021

Saygılarımızla   

Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap etmemektedir. Sürekli güncel ve doğru bilgi sunumuna özen gösterilmesine karşın bu bilgiler her zaman her durumda doğru olmayabilir. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın , bu dokümanda yer alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir. Nexia Türkiye ve AS Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

İletişim

© Copyright 2019 As Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş. Tüm Hakları Saklıdır.