Türk Ticaret Kanunu ile ilgili bazı hatırlatmalar.

KONU:
 
* Türk Ticaret Kanunu ile ilgili bazı hatırlatmalar.
 
 
TÜRK TİCARET KANUNU İLE İLGİLİ BAZI HATIRLATMALAR:
 
Sirkülerimizde, 6102  sayılı yeni Türk Kanunu  ile ilgili bazı hususlara hatırlatma amacıyla kısaca yer verilmiştir.
 
1. Olağan Genel Kurul Toplantısı:
 
Anonim şirketlerde olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. ( Madde: 409) Buna göre,  hesap dönemi takvim yılı olan şirketlerin olan genel kurul toplantıları Mart 2013 sonuna kadar yapılacaktır. Limited şirketlerin genel kurulları da aynı süre içinde toplanacaktır. (Madde:617)
 
Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul Ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik  28 Kasım 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
 
Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik ise 28 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
 
2. İç Yönerge Hazırlanması:
 
Anonim şirket yönetim kurulu, genel kurulun çalışma usul ve esaslarına ilişkin  iç yönergeyi yukarıda belirtilen Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine ve yönetmelik ekindeki EK:5 e uygun olarak hazırlar ve genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyar.
 
3. Yıllık Faaliyet  Raporlarının Hazırlanması:
Yönetim organları yıllık faaliyet raporunu ilgili olduğu hesap döneminin bitimini izleyen iki ay içinde 28 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak  hazırlar. Yönetmelik anonim şirketleri ve limited şirketleri ilgilendirmektedir. Şirketin yönetim organı başkanı ve üyeleri tarafından imzalanarak onaylanır.
Şirketler Topluluğuna ilişkin yıllık faaliyet raporu ana şirketin yönetim kurulu tarafından düzenlenir.
Sözkonusu raporlar anılan yönetmelik çerçevesinde 2012 yılı için de hazırlanacaktır.
 
4. Bağlı Şirket Raporları:
Kanunun 195. ve izleyen Maddelerine göre şirketler topluluğu içinde yer alan bağlı şirket yönetim kurulu faaliyet yılının ilk 3 ayı içinde, şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkisi hakkında bir rapor (bağlılık raporu) düzenleyecektir. Raporda, şirketin geçmiş faaliyet yılında hâkim şirketle, hâkim şirkete bağlı bir şirketle, hâkim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı tüm hukuki işlemlerin ve geçmiş  faaliyet  yılında  hâkim  şirketin  ya  da  ona  bağlı  bir  şirketin  yararına  alınan  veya alınmasından kaçınılan tüm diğer önlemlerin açıklaması yapılır. Hukuki işlemlerde edimler ve karşı edimler, önlemlerde, önlemin sebebi ve şirket yönünden yarar ve zararları belirtilir. Zarar denkleştirilmişse, bunun faaliyet yılı içinde fiilen nasıl gerçekleştiği veya şirketin sağladığı hangi menfaatlere ilişkin olarak bir istem hakkı tanındığı ayrıca bildirilir. Rapor, doğru ve dürüst hesap verme ilkelerine uygun olmalıdır. Yönetim kurulu raporun sonunda şirketin, hukuki işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya  alınmasından kaçınıldığı anda kendilerince bilinen hâl ve şartlara göre, her bir hukuki işlemde uygun bir karşı edim sağlanıp sağlanmadığını ve alınan veya alınmasından kaçınılan önlemin şirketi zarara uğratıp uğratmadığını açıklar. Şirket zarara uğramışsa, yönetim kurulu ayrıca zararın denkleştirilip denkleştirilmediğini de belirtir. Bu açıklama sadece yıllık faaliyet raporunda yer alır. (Madde:199)
 
5. Organın Temsilcisi, Bağımsız Temsilci, Kurumsal Temsilci:
 
Anonim şirketlerle ilgili 428. Madde aşağıdaki şekildedir:
 
“1. Şirket, kendisiyle herhangi bir şekilde ilişkisi bulunan bir kişiyi, genel kurul toplantısında kendileri adına oy kullanıp ilgili diğer işlemleri yapması için yetkili temsilcileri olarak atamaları amacıyla pay sahiplerine tavsiye edecekse, bununla birlikte şirketten tamamen bağımsız ve tarafsız bir diğer kişiyi de aynı görev için önermeye ve bu iki kişiyi esas sözleşme hükmüne göre ilan edip şirketin internet sitesine koymaya mecburdur.
2. Bundan başka, yönetim kurulu, genel kurul toplantısına çağrı ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacağı ve şirket internet sitesinde yer alacağı tarihten en az 45 gün önce, yapacağı bir ilan ve internet sitesine koyacağı yönlendirilmiş bir mesajla, pay sahiplerini, önerdikleri kurumsal temsilcilerin kimliklerini ve bunlara ulaşılabilecek adres ve elektronik posta adresi ile telefon ve telefaks numaralarını en çok yedi gün içinde şirkete bildirmeye çağırır. Aynı çağrıda kurumsal temsilciliğe istekli olanların da şirkete başvurmaları istenir. Yönetim kurulu, bildirilen kişileri, birinci fıkradaki kişilerle birlikte, genel kurul toplantısına ilişkin çağrısında, adreslerini ve onlara ulaşma numaralarını da belirterek, ilan eder ve internet sitesinde yayımlar. Bu fıkranın gerekleri yerine getirilmeden, kurumsal temsilci olarak vekâlet toplanamaz.
3. Kurumsal temsilcilik, bir pay sahipliği girişimidir; meslek olarak ve ivaz karşılığı yürütülemez. Kurumsal temsilci Türk Borçlar Kanununun 510 uncu maddesini ileri sürerek temsil ettiği pay sahiplerinden herhangi bir talepte bulunamaz.
4. Bildirge, pay sahipleri tarafından kurumsal temsilciye verilmiş talimat yerine geçer.
5. Kusurlu olarak bildirgesine veya kanuna aykırı hareket eden veya hileli işlemler yapan kurumsal temsilci bu fiil ve kararlarının sonuçlarından Türk Borçlar Kanununun 506 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca sorumlu olur; sorumluluğu kaldıran veya sınırlayan sözleşmeler geçersizdir.
(6) Bu maddenin birinci fıkrası uyarınca kendisine temsil yetkisi verilenler ile pay sahibinin Türk Borçlar Kanununun temsile ilişkin hükümleri uyarınca yetkilendirdiği temsilci 429 ilâ 431 inci madde hükümlerine tabî değildir.”
 
Kurumsal temsilci ile ilgili olarak Kanun gerekçesinde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
 
“Kurumsal temsilcilerin ortaya çıkabilmeleri, başka bir deyişle bu göreve (işleve) talip olabilmeleri için, yönetim kurulunun genel kurulu toplantıya çağırmasına ilişkin ilânının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımından kırk gün önce bir ilân vermesi ve bu ilânda, kurumsal temsilciliğe talip olanlarla, önerilen kişilerin kendisine başvurmaları gereğini bildirmesi şarttır. Kurumsal temsilcilerin, bu ilân tarihinden itibaren bir hafta içinde yönetim kuruluna başvurmaları gerekir. Tasarı bildirimi şekle bağlamamıştır. Kurumsal temsilciliğe talip olanlar ile bu görev için paysahiplerince önerilen kişiler yönetim kurulunun yapacağı genel kurul toplantısı çağrısında organın temsilcisi ve bağımsız temsilci ile birlikte adresleri belirtilerek ilân edilir. Bu merasime uyulmaması genel kurul kararlarının iptali sebebidir. Bu sonuç 445 inci maddeden çıkar. Münferit paysahiplerinin atayacakları temsilciler, organın temsilcisinden, bağımsız temsilciden ve kurumsal temsilciden farklı olarak bildirge yayınlamaz.”
 
6. Bağımsız Denetçi Seçimi:
 
23 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/4123 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bağımsız denetime tabi olan şirketler belirlenmiştir. Karar ek listelerde sayılanlar ile belirtilen şartlara sahip olanlar 2013 yılı için bağımsız denetçi seçmek zorundadır.
 
Denetçi, şirket genel kurulunca, topluluk denetçisi ise ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder. (Madde:399)
Faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse, denetçi, yönetim kurulunun, her yönetim kurulu üyesinin veya herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine, dördüncü fıkrada gösterilen mahkemece atanır. (Madde:399)
7. Finansal Tabloların Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Hazırlanması:
 
Yasal defterler  Vergi Usul Kanunu esas alınarak tutulmaya devam edilmekle birlikte, aşağıda belirtilenler dönem sonu (münferit ve konsolide) finansal tablolarını  Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGMDSK)  tarafından uluslararası standartlara uygun olarak hazırlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun şekilde düzenleyecektir.
 
A. 660  Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede  Belirtilen Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (Halka Açık Şirketler, Bankalar, Sigorta, Reasürans Ve Emeklilik Şirketleri, Faktoring Şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kurum tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşlar)
 
B. TTK’nın  1534. Maddesinin 2. Fıkrasında Sayılan Kuruluşlar ( Sermaye Piyasası Kanununa göre, ihraç ettikleri sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer bir piyasada işlem gören şirketler, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri ve konsolidasyon kapsamına alınan diğer işletmeler, Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankalar ile bağlı ortaklıkları, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununda tanımlanan sigorta ve reasürans şirketleri,  4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda tanımlanan emeklilik şirketleri)
 
C.TTK’nun 397.Maddesine Göre Bakanlar Kurulu Kararıyla Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler (Bir önceki bölümde belirtilen Kararda sayılan şirketler)
 
Yukarıda belirtilmeyen şirketler ise, KGMDSK tarafından bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuata uygun şekilde finansal tablolarını hazırlamaya devam edecektir. Bir başka ifade ile, Kurul Kararında sayılanlar içinde yer almayanlar eskisi gibi bilanço ve gelir tablolarını düzenlemeye  devam edeceklerdir. ( 17 Kasım 2012 tarihli Resmi Gazete)
 
8. Ana Sözleşmelerin Yeni Kanuna Uygun Hale Getirilmesi:
6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 22. Maddesi uyarınca;  anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerini, 1 Temmuz 2013 tarihine kadar Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
 
 
 
9. İnternet Sitesi Oluşturma:
Bağımsız denetime tabi şirketler,  kurulduktan sonra 3 ay içinde bir internet sitesi oluşturarak bu sitede Kanun ile öngörülen bazı ilanları yapmak zorundadır. (Madde:1524)  Bu yükümlülüklere uyulmaması kararların iptal edilme nedeni sayılmıştır.  Konuyla ilgili Diğer hususlar yine aynı maddede belirtilmiştir.  Sözkonusu Madde  1 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Ancak,  aşağıdaki Geçici 8. Madde ile uygulama bu süre fiilen 1 Ekim 2013 tarihine kadar uzamış olmaktadır.
“1524 üncü maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan denetime tabi sermaye şirketlerinden internet sitesine sahip olanlar söz konusu maddenin yürürlüğünden itibaren üç ay içinde internet sitelerinin belli bir bölümünü 1524 üncü maddedeki içeriklerin yayımlanmasına özgülemek, internet sitesi olmayanlar ise aynı süre içinde internet sitesi açmak ve bu sitenin belli bir bölümünü anılan maddedeki içeriklerin yayımlanmasına özgülemek zorundadır.”
 
10. Borçların Ödenme Süresi :
Özellikle KOBİ kapsamına giren firmalardan mal ve hizmet alışlarında önem taşıyan  1530.Madde aşağıya alınmıştır:
F) Ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları
MADDE 1530- (1) Aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde, ticari hükümlerle yasaklanmış  işlemler ve şartlar batıldır. Ancak, sözleşme uyarınca yerine getirilmesi gereken edimler için kanunun veya yetkili makamların koymuş olduğu en yüksek sınırı aşan sözleşmeler en yüksek sınır üzerinden yapılmış sayılır; sınırı aşan edimler hata ile yerine getirilmiş olmasa bile, geri alınır. Bu sınırlarda, Türk  Borçlar Kanununun 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi uygulanmaz. 
(2) Ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, alacaklı, kanundan veya sözleşmeden doğan tedarik borcunu yerine getirmiş olmasına rağmen, borçlu, gecikmeden sorumlu tutulamayacağı hâller hariç, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemezse, ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşer.
(3) Mütemerrit borçlunun alacaklısı sözleşmede öngörülen tarihten ya da ödeme süresinin sonunu takip eden günden itibaren, şart edilmemiş olsa bile faize hak kazanır.
(4) Sözleşmede ödeme günü veya süresi belirtilmemişse veya belirtilen süre beşinci fıkraya aykırı ise, borçlu aşağıdaki sürelerin sonunda ihtara gerek kalmaksızın mütemerrit sayılır ve alacaklı faize hak kazanır:
a) Faturanın veya eş değer ödeme talebinin borçlu tarafından alınmasını takip eden otuz günlük sürenin sonunda.
b) Faturanın veya eş değer ödeme talebinin alınma tarihi belirsizse mal veya hizmetin teslim alınmasını takip eden otuz günlük sürenin sonunda.
c) Borçlu faturayı veya eş değer ödeme talebini mal veya hizmetin tesliminden önce almışsa, mal veya hizmetin teslim tarihini takip eden otuz günlük sürenin sonunda.
d) Kanunda veya sözleşmede, mal veya hizmetin kabul veya gözden geçirme usulünün öngörüldüğü hâllerde, borçlu, faturayı veya eş değer ödeme talebini, kabul veya gözden geçirmenin gerçekleştiği tarihte veya bu tarihten daha önce almışsa, bu tarihten sonraki otuz günlük sürenin sonunda; şu kadar ki, kabul veya gözden geçirme için sözleşmede öngörülen süre,  mal  veya  hizmetin  alınmasından  itibaren otuz  günü  aşıyor ve bu  durum alacaklının aleyhine ağır bir haksızlık oluşturuyorsa, kabul veya gözden geçirme süresi mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz gün olarak kabul edilir.
(5) Sözleşmede öngörülen ödeme süresi, faturanın veya eş değer ödeme talebinin veya mal veya hizmetin alındığı veya mal veya hizmetin gözden geçirme ve kabul usulünün tamamlandığı tarihten itibaren en fazla altmış gün olabilir. Şu kadar ki, alacaklı aleyhine ağır bir haksız durum yaratmamak koşuluyla ve açıkça anlaşmak suretiyle taraflar daha uzun bir süre öngörebilirler. Ancak alacaklının küçük yahut orta ölçekli işletme (KOBİ) veya tarımsal ya da hayvansal üretici olduğu veya borçlunun büyük ölçekli işletme sıfatını taşıdığı hâllerde, ödeme süresi, altmış günü aşamaz.
(6) Gecikme faizi ödenmeyeceğini veya ağır derecede haksız sayılabilecek kadar az faiz ödeneceğini,  alacaklının  geç   ödeme  dolayısıyla   uğrayacağı  zarardan  borçlunun  sorumlu olmayacağını veya sınırlı bir şekilde sorumlu tutulabileceğini öngören sözleşme hükümleri geçerizdir. Geçersizlik durumunda yedinci fıkra uygulanır.
(7) Bu madde hükümleri uyarınca alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranının sözleşmede öngörülmediği veya ilgili hükümlerin geçersiz olduğu hâllerde uygulanacak faiz oranını ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim tutarını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası her yıl ocak ayında ilan eder. Faiz oranı, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda öngörülen ticari işlere uygulanacak gecikme faizi oranından en az yüzde sekiz fazla olmalıdır.
(8) Mal veya hizmet bedelinin taksitle ödenmesinin öngörüldüğü durumlarda, bu maddenin ödeme sürelerini düzenleyen hükümleri birinci taksit bakımından uygulanır. Her bir taksit tutarının ödenmeyen kısmı yedinci fıkrada öngörülen oranda gecikme faizine tabidir. Alacaklının küçük veya orta ölçekli işletme veya tarımsal veya hayvansal üretici olup borçlunun büyük ölçekli işletme olduğu hâllerde taksitle ödemeyi öngören sözleşme hükümleri geçersizdir.”
Türk Ticaret Kanunu’nun 1522. Maddesine  göre; KOBİ  ölçütleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca yayımlanacak yönetmelikle belirlenecek olmakla birlikte, uygulamada 2012/3834  sayılı Kararla değişik  2005/9617 sayılı Karar ekindeki yönetmelik düzenlemeleri dikkate alınmaktadır. ( 18 Kasım 2005 ve 4 Kasım 2012 tarihli Resmi Gazeteler)
Saygılarımızla.
 
 

SİRKÜLERİMİZ EKLERİ:
 
TİCARET SİCİLİ YÖNETMELİĞİ
 
ANONİM ŞİRKETLERİN GENEL KURUL TOPLANTILARININ USUL VE
ESASLARI İLE BU TOPLANTILARDA BULUNACAK GÜMRÜK VE
TİCARET BAKANLIĞI TEMSİLCİLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
 
ANONİM ŞİRKETLERDE ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILACAK GENEL KURULLARA İLİŞKİN YÖNETMELİK
 
ŞİRKETLERİN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN ASGARİ İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK
 
BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARAR

 
 

Ek	Boyut
BakanlarKK.23012013.pdf	295.49 KB
E.GenelKurul.Yönetmeliği.doc	54.5 KB
GenelKurulYönetmelik.doc	324 KB
YıllıkFaaliyetRaporuYönetmeliği.doc	55 KB
TicaretSiciliYönetmeliği-1.pdf	1.74 MB
TicaretSiciliYönetmeliği-2.pdf	1.49 MB
TicaretSiciliYönetmeliği-3.pdf	1.57 MB