6645 sayılı kanunla İş Kanunu ve Sosyal Güvenlik Mevzuatında düzenlemeler yapıldı.

SİRKÜLER

04/22

29/04/2015

 

KONU:

* 6645 Sayılı Kanunla İş Kanunu ve Sosyal Güvenlik Mevzuatında düzenlemeler yapıldı.

 

6645 SAYILI KANUNLA İŞ KANUNU VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDA DÜZENLEMELER YAPILDI:

 

23 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6645 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6331 Sayılı  İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası, 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nunda bazı değişik ve düzenlemeler yapılmıştır.

Bu değişiklik ve düzenlemelerden önemli görülenlere aşağıda yer verilmiştir:

 

1. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Yapılan Değişiklik ve Düzenlemeler:

* Emekli olduktan sonra 4/1-b kapsamında tekrar çalışmaya başlayanların (hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan) emekli maaşlarından % 15 oranında kesilen Sosyal Güvenlik Destek Primi % 10’a düşürülmüştür. % 10 oranı 2015 yılı Temmuz ve takip eden ödeme dönemlerine ilişkin olmak üzere uygulanacaktır.

* 5510 sayılı kanunun 80 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Sigortalı aynı zamanda işveren ise aylık prime esas kazancı, yanında çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin otuz katından az olamaz“ bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla 4/1-b’ ye tabi olan sigortalılar, yanında çalıştırdığı işçinin prime esas kazancından daha düşük bir kazanç üzerinden (brüt asgarı ücretten düşük olmamak kaydı ile) prim ödeyebileceklerdir.

* 5510 sayılı Kanuna Geçici 63. Madde ile “4/1–b sigortalıları ile Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacağı, durdurulan sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyeceği ve bu sürelere ilişkin Kurum alacaklarının takip edilmeyeceği” bendi eklenmiştir.

 

  2. 4857 Sayılı İş Kanunu’nda Yapılan Değişiklik ve Düzenlemeler:

* Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi yeniden düzenlenmiştir. Buna göre; çalışma süresi  günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saat olacaktır.

* Kanuna Ek 2. Madde ile İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilmesi maddesi eklenmiştir.

* Ayrıca; İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilecektir.

 

3. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’nda Yapılan Değişiklik ve Düzenlemeler:

* 6645 sayılı kanun ile “iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri” arttırılmıştır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda yapılan düzenleme ile; İşverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyip  işverene yazılı olarak bildirme”  yükümlülüğü getirilmiştir.

* Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararı ile tespit edilen işverene  mahkeme tarafından iki yıl süreyle kamu ihalelerine katılma yasağı getirilmiştir.

-6331 sayılı Kanunun İdari para cezaları ve uygulanması başlıklı 26. Maddesinde değişiklikler ve ilaveler yapılmıştır.

Buna göre;

 

 - Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri alması yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, her bir aykırılık için çalışan başına ayrı ayrı beşyüz Türk Lirası,

- İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlüdür. Bu yükümlüğünü yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her bir çalışan için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,

- Çalışanlarına, standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına beşyüz Türk Lirası,

- Yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına beşyüz Türk Lirası, (01.01.2016 tarihinden itibaren uygulanacaktır) idari para cezası uygulanacaktır.

Bu maddede belirtilen idari para cezaları;

 

a) Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden;

1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,

2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş oranında artırılarak,

3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,

b) On ila kırk dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden;

1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda,

2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,

3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak,

c) Elli ve daha fazla çalışanı bulunan işyerlerinden;

1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak,

2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak,

3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz oranında artırılarak,

Uygulanacaktır.

 

4. 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda Yapılan Değişiklik ve Düzenlemeler:

* 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve üç yıl süreyle %1 olarak uygulanacaktır. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecektir. İşverenler bu fıkrada öngörülen şartları tekrar sağlamaları ve talepleri hâlinde bu teşvikten yeniden yararlanabilecektir.

Teşvikten yararlanan işverenlerden iş kazalarını bildirmeyenler için, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faizi ile birlikte geri alınacak ve teşvikten beş yıl süre ile yararlanamayacaklardır.