Sirküler

Sözleşmelerin Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Olarak Düzenlenip, Düzenlenmeyeceğini Belirleyen 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ Yayımlandı

SİRKÜLER

10/06

08.10.2018

KONU:

* Sözleşmelerin Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Olarak Düzenlenip, Düzenlenmeyeceğini Belirleyen 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ Yayımlandı.

 

SÖZLEŞMELERİN DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ OLARAK DÜZENLENİP, DÜZENLENMEYECEĞİNİ BELİRLEYEN 32 SAYILI KARARA İLİŞKİN TEBLİĞ YAYIMLANDI.

 

06.10.2018 tarihli ve 30557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008 -32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No:2018-32/51) yayımlanmıştır.

 

Yayımlanan Tebliğ’de;

  • Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılacak sözleşmelerin ve buna bağlı ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılıp kararlaştırılamayacağına,
  • Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacak sözleşmelere ait bedellerin Türk Lirası cinsinden tespitinde sözleşme bedeline esas alınacak döviz kuruna,
  • Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda yer alan “Türkiye’de yerleşik kişiler” tanıma yapılan ilave düzenlemelere ve diğer konulara ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

 

Tebliğ’de yer alan düzenlemelere ilişkin özet açıklamalarımız bu sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır.

  • Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacak bazı sözleşmeler:
  • Konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satış sözleşmeleri,
  • Konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul kiralama sözleşmeleri,
  • İş sözleşmeleri (yurt dışında ifa edilecekler hariç),
  • Danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmeleri (Tebliğ’de istisna tutulan hizmet sözleşmeleri hariç),
  • Eser sözleşmeleri (4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilerin inşası, tamiri ve bakımı kapsamındaki sözleşmeler hariç).

 

Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayan sözleşmeler kapsamında düzenlenecek kıymetli evraklarda yer alan bedellerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenmesi mümkün değildir.

  • Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılabilecek bazı sözleşmeler:
  • Menkul satış sözleşmeleri (iş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri hariç),
  • Menkul kiralama sözleşmeleri (iş makineleri dâhil taşıt kiralama sözleşmeleri hariç),
  • Bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmeleri,
  • 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing) sözleşmeleri,
  • Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama (leasing) sözleşmeleri,
  • Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye’de yerleşik kişilerin taraf olduğu iş sözleşmeleri,
  • Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu bazı sözleşmeler,
  • Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Sermaye Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının (yabancı sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak üzere) döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve yapılan işlemlere ilişkin yükümlülükler,
  • Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmeleri.

 

  • Tebliğ ’de yapılan düzenleme ile Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak sahipliklerinde bulunan şirketler Türkiye’de yerleşik olarak değerlendirilecektir.
  • 13.09.2018 tarihinden önce döviz cinsinden düzenlenen iş makinaları dahil taşıt kiralama sözleşmelerinin Türk parası cinsinden yeniden düzenlenmesi zorunlu değildir.
  • Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedellerin Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenmesi zorunludur.
  • 13.09.2018 tarihinden önce düzenlenen ve sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller yeniden belirlenirken tarafların anlaşması önceliklidir.

 

Şayet taraflar anlaşamazlar ise; daha önce döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller 02.01.2018 tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk parası cinsinden karşılığının, 02.01.2018 tarihinden bedellerin yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması suretiyle belirlenecektir.

  • 13.09.2018 tarihten önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinde döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller bir üstte yer alan açıklamalara göre iki yıllık süre için Türk parası olarak belirlenecektir.

Ancak, Türk parası olarak belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan itibaren bir yıl geçerli olmak üzere (01.01.2019-31.12.2019 dönemi İçin); Türk parası olarak belirlenen kira bedeli, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, belirleme tarihinden (sözleşmelerin 2018 yılı için TL cinsinden ifade edildiği tarih) belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar (31.12.2018) Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir.

Bir sonraki kira yılı (01.01.2020-31.12.2020) Türk parası cinsinden kira bedeli ise, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, önceki kira yılında (2019) geçerli olan kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunun belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir ve belirlenen Türk parası cinsinden kira bedeli bu fıkrada belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olur.

Bu husus sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde tahsili yapılmış veya gecikmiş alacaklar için uygulanmayacaktır.

  • İstisna tanınan taraflar istemeleri halinde dövize veya dövize endeksli olarak düzenleyebilecekleri sözleşmeleri Türk Lirası cinsinden düzenleyebilirler.

Tebliğ 06.10.2018 tarihinde yürürlüğe girmiş olup sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.

 

Saygılarımızla,

Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap etmemektedir. Sürekli güncel ve doğru bilgi sunumuna özen gösterilmesine karşın bu bilgiler her zaman her durumda doğru olmayabilir. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın , bu dokümanda yer alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir. Nexia Türkiye ve AS Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

İletişim

© Copyright 2019 As Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş. Tüm Hakları Saklıdır.