Taşınır ve Taşınmaz Varlıkların Yeniden Değerlemesine İlişkin VUK Tebliği Yayımlandı.
SİRKÜLER
05/04
30.05.2022
KONU:
Taşınır ve Taşınmaz Varlıkların Yeniden Değerlemesine İlişkin VUK Tebliği Yayımlandı.
26.10.2021 tarihli ve 31640 sayılı Resmi Gazete’de 7338 Sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanun ile Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298 inci maddesi ile değişlik yapılmış, aynı Kanuna Geçici 32 inci madde eklenmiştir.
Düzenleme sonrasında maddi ve maddi olmayan varlıkların yeniden değerlemesi son hali ile Vergi Usul Kanunu’nun ;
- Mükerrer Madde 298 (Sürekli Yeniden Değerleme),
- Geçici Madde 32 (Tek Seferlik Yeniden Değerleme)’de, ihdas edilmiştir.
Öncelikle belirtmek isteriz ki Vergi Usul Kanunu’nun Geçici 31 inci maddesinde yer alan yeniden değerleme 31.12.2021 tarihi itibariyle son bulmuştur. Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer Madde 298 (Sürekli Yeniden Değerleme) ile Geçici Madde 32 (Tek Seferlik Yeniden Değerleme) herhangi bir tarih sınırı olmaksızın 2022 ve ilerideki hesap dönemlerine uygulanması mümkün bulunmaktadır.
İş bu sirkülerimizde hem VUK’ nun Mükerrer Madde 298 (Sürekli Yeniden Değerleme) ile Geçici Madde 32 (Tek Seferlik Yeniden Değerleme)’de, yer alan düzenlemelerinin usul ve esaslarının yer aldığı ve 14.05.2022 tarih ve 31835 sayılı Resmi Gazete’ de yer alan 537 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin özetine yer verilecektir.
1. Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298’inci Maddesi Kapsamında (Sürekli) Yeniden Değerleme:
01.01.2022 tarihinden itibaren tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin (Kanunda tahdidi olarak sayılanlar hariç) bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış amortismanlarını yeniden değerleme tabi tutabileceklerdir.
Yeniden değerleme 2022 ve 2023 yılı Geçici Vergi dönemleri de dahil olmak üzere iler ki hesap dönemlerinde (değerleme yapılabilmesi için 2022 ve 2023 hariç, iler ki hesap dönemleri bakımından enflasyon düzelme şartlarının oluşmaması gerekmektir.) yapılabilecektir.
Bu madde kapsamında değerlemeye esas alınan değer, değerlemenin yapılacağı her hesap döneminin (Geçici Vergi Dönemleri dahil) sonu itibariyle iktisadi kıymetlerin net defter değeridir. Amortismanın herhangi bir yıl yapılmaması durumunda net defter değeri tespit edilirken amortisman uygulanmış gibi hareket edilecektir.
Aynı hesap dönemi içerisinde; geçici vergi dönemlerinin hiçbirinde ya da herhangi bir veya daha fazla geçici vergi dönemlerinde yeniden değerleme yapılmaması, sonraki geçici vergi döneminde veya ilgili hesap dönemi sonunda yeniden değerleme yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Ayrıca, geçici vergi dönemlerinde yapılan tercih yıllık uygulamayı bağlamamaktadır.
Örnek 1: 2022 yılı geçici vergi dönemleri itibarıyla yeniden değerleme yapan mükellef isterse 2022 hesap dönemi sonunda yeniden değerleme yapmayabilir.
Sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen iktisadi kıymetler (bu niteliklerini korudukları sürece) ile iktisadi kıymetlerin alım, satım ve inşa işleri ile devamlı olarak uğraşanların bu amaçla aktiflerinde kayıtlı bulunan emtia niteliğindeki kıymetler, hangi hesapta izlendiği/kayıtlı olduğu önemli olmaksızın, yeniden değerlemeye tabi tutulamayacaktır.
Ancak kapsama giren mükelleflerin kiralamaya konu ettikleri iktisadi kıymetler, emtia niteliğinde olanlar hariç, yeniden değerlemeye tabi tutulabilecektir.
Bu madde kapsamında boş arazi ve arsalar gibi amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulamayacaktır.
Yeniden değerlemenin yapılacağı dönem sonu itibarıyla aktife kayıtlı olmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulamayacaktır. (Örneğin yapılmakta olan yatırım harcamaları ve verilen avanslar)
Yeniden değerlemenin yapılacağı hesap döneminde aktife dahil edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için yeniden değerleme yapılamayacaktır. Diğer bir ifade ile amortismana tabi iktisadi kıymetler için aktife kaydedildikleri hesap döneminde yeniden değerleme yapılamayacaktır.
Örnek 2: İnşa edilerek aktifleştirilen binaların, aktifleştirildikleri hesap döneminde yeniden değerlemeye tabi tutulması mümkün bulunmamakta olup, bu kapsamdaki binalar ancak aktifleştirildikleri hesap döneminden sonraki hesap dönemlerinde yeniden değerlemeye tabi tutulabilir.
Aynı durum yeniden değerlemenin yapılacağı hesap döneminde aktife alınan diğer amortisman tabi iktisadi kıymetler içinde geçerli olacaktır.
Bu madde kapsamında yapılacak yeniden değerlemede, iktisadi kıymetlerin aktifleştirildiği hesap dönemine ilişkin olanlar hariç, kur farkları ve kredi faizleri ile bunlara isabet eden amortismanlar yeniden değerleme kapsamına girmemektedir. Dolayısıyla yasal zorunluluk dışında isteğe bağlı olarak iktisadi kıymetin değerine dahil edilen kur farkları ve kredi faizlerinin ve bunlara isabet eden amortismanlarının yeniden değerlemeye esas değerden çıkarılması gerekmektedir.
Enflasyon düzeltmesi yapılması şartlarının oluştuğu dönemlerde (2022 hesap dönemi ile 2023 yılının geçici vergi dönemleri hariç), sürekli yeniden değerleme yapılamayacaktır.
Sürekli yeniden değerleme zorunlu bir uygulama olmayıp mükelleflerin tercihine bırakılmış olup bu madde kapsamında yapılacak yeniden değerlemede iktisadi kıymetlerin bir kısmı veya tamamı yeniden değerlemeye konu olabilecektir.
Yeniden değerlemenin herhangi bir hesap döneminde yapılmaması veya değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı, daha sonraki hesap dönemlerinde, geçmiş hesap dönemlerine ilişkin yeniden değerleme yapılamayacaktır.
Örnek 3: 2022 yılı için yeniden değerleme oranının %15 olarak tespit edilmesi, ancak mükellefçe %10 olarak uygulanması veya yeniden değerlemenin hiç yapılmamış olması halinde, 2022 yılını takip eden yıllarda, aradaki %5’lik fark veya hiç değerleme yapılmaması nedeniyle belirtilen tam oran dikkate alınarak geçmişe yönelik yeniden değerleme yapılması mümkün olamayacaktır.
Sürekli yeniden değerlemenin herhangi bir hesap döneminde yapılmaması, enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği, sonraki hesap dönemlerine ilişkin olarak yeniden değerleme yapılmasına engel teşkil etmez.
Örnek 4: 2022 yılı için yapmayan bir mükellef, 2023 yılında yeniden değerleme yapabilecektir. Ancak mükellef yeniden değerlemede 2022 yılı değerleme farkını kullanmayacak sadece iktisadi kıymetinin 2023 yılı değer artışını kayıtlarına yansıtabilecektir.
Sürekli yeniden değerlemede yeniden değerlemenin yapılacağı yıla ait olan yeniden değerleme oranı kullanılacaktır.
Geçici vergi dönemleri itibarıyla yapılacak değerlemede ise esas alınacak yeniden değerleme oranı, bir önceki yılın Kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9 uncu aylarda bir önceki 3, 6 ve 9 aylık dönemlere göre Yİ-ÜFE değerinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranı esas alınmak suretiyle belirlenecektir.
Örnek 5: 2022 yılı 2.Geçici Vergi Döneminde uygulanacak yeniden oranı:
|
Kasım 2021 Yİ-ÜFE |
Aralık 2021 Yİ-ÜFE |
Ocak 2022 Yİ-ÜFE |
Şubat 2022 Yİ-ÜFE |
Mart 2022 Yİ-ÜFE |
Nisan 2022 Yİ-ÜFE |
Toplam |
|
858,43 |
1.022,25 |
1.129,03 |
1.210,60 |
1.321,90 |
1.423,27 |
6.965,48 |
|
Mayıs 2021 Yİ-ÜFE |
Haziran 2021 Yİ-ÜFE |
Temmuz 2021 Yİ-ÜFE |
Ağustos 2021 Yİ-ÜFE |
Eylül 2021 Yİ-ÜFE |
Ekim 2021 Yİ-ÜFE |
Toplam |
|
666,79 |
693,54 |
710,61 |
730,28 |
741,58 |
780,45 |
4.323,25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Geçici Vergi Yeniden Değerleme Oranı |
1,6112 |
|||||
2022 yılının 2. Geçici Vergi Döneminde yeniden değerleme yapmak isteyen bir mükellef, kapsam dahilindeki iktisadi kıymetlerinin değer artışını, iktisadi kıymetlerin aktif değeri ile birikmiş amortismanlarının 1,6112 yeniden değerleme oranı çarpması ile bulacaktır.
Devir ve bölünme hallerinde, devrolunan veya bölünen işletmeler/şirketler tarafından iktisap edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler devralanlar tarafından yeniden değerlemeye tabi tutulabilecektir. Yeniden değerlemenin yapılacağı hesap döneminde, iktisap edilme durumunun tespitinde, devrolunan veya bölünen işletmeler/şirketler tarafından iktisap tarihi dikkate alınacaktır. Devir olan şirketin devir tarihinin içinde bulunduğu hesap döneminde satın alınan iktisadi kıymetler yeniden değerlemenin dışında bulunmaktadır.
Yeniden değerleme neticesinde hesaplanan değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabına alınacaktır.
Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin satış, devir (193 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde sayılan devir ve tür değiştirme halleri ile 5520 sayılı Kanuna göre yapılan devir ve bölünme halleri kapsamında yapılanlar hariç), işletmeden çekiş, tasfiye gibi nedenlerle elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden ve 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabında gösterilen değer artışları aynen amortismanlar gibi işlem görecek ve satış kazancının tespitinde dikkate alınacaktır.
Örnek 6: Yeniden değerleme sonrası kayıtlı değeri 500.000 TL olan makinenin birikmiş amortismanı 275.000 TL olup, yeniden değerleme sonucu bu makine için özel fonlar hesabına aktarılmış tutar 35.000 TL’dir. Makinenin KDV hariç 600.000 TL’ye satılması ve bedelin peşin olarak tahsil edilmesi halinde, satış işlemine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır. (İşlemin muhasebe kayıtlarının yapılmasında KDV hesapları ihmal edilmiştir.)
|
102 Bankalar |
600.000,00 TL |
|
||
|
257 Birikmiş Amortismanlar |
275.000,00 TL |
|
|
|
|
522 MDV Yeniden Değerleme Artışları 522… 213 sayılı Kanun mük. 298. madde …… Makinesi Değer Artışı |
35.000,00 TL |
|
|
|
|
|
253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı |
500.000,00 TL |
||
|
|
679 Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar Hesabı |
410.000,00 TL |
||
|
Mük. 298. madde kapsamında yeniden değerlenen makinenin satışı |
|
|||
522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabında gösterilen değer artışlarının sermayeye ilave edilmesi durumunda satış veya herhangi bir şekilde elden çıkarmaya ilişkin kar ve zararın tespitinde değer artışları dikkate alınmayacaktır. Ancak sermaye ilave edilen değer artışı, sermayeden çekilirse (sermaye azaltımı yoluyla değer artışının şirket ortağına ödenmesi) çekilen kısım, çekilmenin yapıldığı dönemin kazancı sayılarak vergilenecektir.
Sürekli yeniden değerleme uygulamasında değerleme artışları üzerinden herhangi bir vergi ödenmeyecektir.
2. Vergi Usul Kanunu’nun Geçici 32’nci Maddesi Kapsamında (Tek Seferlik) Yeniden Değerleme:
VUK’nun Geçici 32 inci maddesine kapsamında yapılacak yeniden değerleme ile Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298 inci maddesi kapsamında yapılacak ve bir önceki bölümde açıkladığımız yeniden değerlemenin alternatifi olmayıp birbirinin devamı niteliğindeki yeniden değerlemedir. Şöyle ki; VUK’ nun Mükerrer 298 inci maddesi yeniden değerleme yapabilecek mükellefler (bu değerlemeye yıllık veya tek seferlik değerlemede diyebiliriz) bu değerlemeyi yapmadan önceki hesap dönemi sonu itibariyle bilançolarında kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini yeniden değerleyebileceklerdir. Geçici 32 inci madde kapsamında yeniden değerleme sadece bir kez, VUK’nun mükerrer 298 inci maddesinin uyarınca yapılacak yeniden değerleme öncesinde olmak üzere yapılabilecektir.
Sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen iktisadi kıymetler (bu niteliklerini korudukları sürece) ile iktisadi kıymetlerin alım, satım ve inşa işleri ile devamlı olarak uğraşanların bu amaçla aktiflerinde kayıtlı bulunan emtia niteliğindeki kıymetler, hangi hesapta izlendiği/kayıtlı olduğu önemli olmaksızın, bu madde kapsamında da yeniden değerlemeye tabi tutulamayacaktır.
Mükelleflerin kiralamaya konu ettikleri iktisadi kıymetler, emtia niteliğinde olanlar hariç, yeniden değerlemeye tabi tutulabilecektir.
Sürekli yeniden değerlemeden farklı olarak tek seferlik yeniden değerlemede boş arazi ve arsalar da yeniden değerlemeye tabi tutulabilecektir.
Tek seferlik yeniden değerleme, yapılacak olduğu hesap döneminden önceki hesap dönemi sonu itibariyle defter kayıtlarda yer alan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin ve varsa bunlara ait amortismanları esas alınarak yapılabilecektir.
Örnek 7: 2022 yılında tek seferlik yeniden değerleme yapmak isteyen bir mükellef 31.12.2021 tarihi itibariyle defter kayıtlarında yer alan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin ve varsa bunlara ait amortismanları esas alacaktır.
Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin amortismanının herhangi bir yılda eksik ayrılması veya hiç ayrılmamış olması durumunda, yeniden değerlemeye esas alınacak değer, bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenecektir.
Tek seferlik yeniden değerlemede iktisap edilen iktisadi kıymetlerin maliyet bedeline dahil edilen kredi faizleri ve kur farklarının tamamı yeniden değerlemenin kapsamına girmektedir. Sürekli yeniden değerlemede söz konusu kur farkı ve faizlerin sadece iktisadi kıymetin iktisap edildiği ilk yıl için olanları yeniden değerleme kapsamındaydı.
Tek seferlik yeniden değerlemede zorunlu olmayıp mükelleflerin tercihine bırakılmıştır. Ayrıca mükellefler tek seferlik yeniden değerleme yapmadan sürekli yeniden değerleme imkanına da sahiptir. Tabi durumda yeniden değerleme oranı, iktisadi kıymetin iktisap edildiği tarihten yeniden değerleme yapılacak tarihe tespit edilmeyecek sadece sürekli yeniden değerlemenin yapılacağı tarihten önceki 3,6 veya 9 aylık artış oranları olarak dikkate alınacaktır. (Oran tespiti için 5 inci örneğe bakınız.)
Bu yeniden değerlemede de bir kısım iktisadi kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulabileceği gibi iktisadi kıymetlerin tamamı da yeniden değerlemeye tabi tutulabilir.
Tek seferlik yeniden değerleme yapmakla birlikte, yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden sonraki hesap dönemi için sürekli yeniden değerleme yapmayan mükellefler, daha sonraki dönemlerde sürekli yeniden değerleme yapmak istemeleri halinde, aynı iktisadi kıymet için tek seferlik tekrar yeniden değerleme yapamazlar.
Örnek 8: Mükellefin 2022 yılında 31.12.2021 tarihi itibariyle defter kayıtlarında yer alan iktisadi kıymetlerini tek seferlik yeniden değerlemeye tabi tutmakla beraber 2022 yılında sürekli yeniden değerleme yapmazsa bu mükellef bir daha tek seferlik yeniden değerleme yapamaz. Dolayısıyla bu mükellefin tek seferlik yeniden değerlemeye konu ettiği iktisadi kıymetler 31.12.2021 tarihi sonu itibariyle değerlenmiş tutarları 2022 yılı defter kayıtlarında yer alır. Mükellef 2023 yılında sürekli yeniden değerleme yapmak isterse iktisadi kıymetlerini 31.12.2021 tarihindeki değerlenmiş değerleri üzerinden 2023 yılında değerleyebilir. Ancak bu defa 2022 yılı için sürekli yenide değerleme yapamayacaktır.
Ayrıca belirtmek isteriz ki tek seferlik yeniden değerleme yapılması sürekli yeniden değerleme yapılmasını zorunlu kılmaz.
VUK’ nun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası (sürekli yeniden değerleme) kapsamında ilk kez yapılan yeniden değerleme sonrasında, aynı Kanunun geçici 32 nci maddesi imkanından (tek seferlik yeniden değerleme) yararlanılamaz.
Sürekli yeniden değerleme bir kısım iktisadi kıymetler için yapılması ve bir kısım iktisadi kıymetler için yapılmaması durumunda bir daha VUK’un Geçici 32 inci maddesi kapsamında tek seferlik yeniden değerleme yapılamayacaktır.
Örnek 9: Mükellef, 2022 yılı ikinci geçici vergi dönem sonu itibarıyla VUK’ nun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası (sürekli yeniden değerleme) kapsamında ilk kez iktisadi kıymetlerin kısmen veya tamamen yeniden değerlemeye tabi tutup, ancak öncesinde geçici 32’nci madde (tek seferlik yeniden değerleme) kapsamında yeniden değerleme yapmazsa, izleyen dönemlerde geçici 32’nci madde kapsamında yeniden değerleme yapamayacaktır.
VUK’ nun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası (sürekli yeniden değerleme) kapsamındaki yeniden değerleme öncesinde iktisadi kıymetler kısım kısım VUK’un Geçici 32’nci maddesi kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutulabilir.
VUK’un Geçici 32’nci maddesi kapsamındaki yeniden değerleme kullanılacak Yİ-ÜFE oranlar; iktisadi kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulup tutulmamasına, iktisadi kıymetlerin enflasyon düzeltmesinden sonra iktisap edilip edilmemesine, daha önce VUK Geçici 31 inci maddesi kapsamında yeniden değerleme yapılıp yapılmamasına göre farklılık göstermektedir.
Yeniden değerlemeye tabi tutulan amortismana tabi iktisadi kıymetlere ait birikmiş amortismanlar da ilgili oldukları iktisadi kıymetlere uygulanan katsayı ile yeniden değerlemeye tabi tutulacaktır.
Devir ve bölünme hallerinde, devrolunan veya bölünen işletmeler/şirketler tarafından iktisap edilen iktisadi kıymetlerin devralanlar tarafından yeniden değerlenmesinde kullanılacak yeniden değerleme oranının hesabında, söz konusu iktisadi kıymetlerin devreden, tür değiştiren veya bölünen işletme/şirket tarafından iktisap edildiği tarih esas alınacaktır.
Finansal kiralama yoluyla iktisap edilen ve mülkiyeti devralınmış olan taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlere ait yeniden değerleme oranının belirlenmesinde iktisap tarihi olarak, daha önce enflasyon düzeltmesi ve geçici 31 inci madde kapsamında yeniden değerleme yapılmamış olması kaydıyla, kiracının kullanma hakkını aktifleştirdiği tarih esas alınacaktır.
İktisadi kıymetlerin maliyet bedeli ile değerlenen taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin aktifleştirilmesinden sonra, maliyet bedeline intikal ettirilen kredi faizleri ve kur farkları ile diğer giderler için Kanunun geçici 32’nci maddesi kapsamında parçalı yeniden değerleme yapılacak ve iktisadi kıymetlerin yeniden değerleme sonrası değeri bulunacaktır.
Yeniden değerleme neticesinde (iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemeden önceki net bilanço aktif değerinin, yeniden değerleme oranı ile çarpımından sonra bulunacak net bilanço aktif değerinden indirilmesi suretiyle) hesaplanan değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabına alınacaktır.
VUK’ un Geçici 32’nci maddesi kapsamında yapılacak yeniden değerlemelerde hesaplanan ve pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında vergi hesaplanacaktır. Bu vergi yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilip, üç eşit taksitte (ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler sırasıyla beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere) ödenecektir. Beyan edilen tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi de mümkün bulunmaktadır.
Ödenen vergi kurumlar vergilerinden mahsup edilmeyeceği gibi, kurumlar vergileri matrahlarının tespitinde gider olarak da dikkate alınamayacaktır.
Değer artışı üzerinden %2 oranında hesaplanan verginin zamanında beyan edilmemesi veya tahakkuk eden verginin taksitlerinin sürelerinde ödenmemesi ya da kısmen ödenmesi halinde VUK’un geçici 32’nci maddesi hükümlerinden faydalanılamayacaktır. Bu durumda, söz konusu yeniden değerleme işlemleri ve buna ilişkin kayıtlarda gerekli düzeltmelerin yapılmasının yanı sıra, gerekmesi halinde ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamelerinin de düzeltilmesi zorunlu olacaktır.
Tek seferlik yeniden değerlemeden yararlanabilmek için sürekli yeniden değerleme yapmak zorunlu değildir.
VUK’ un Geçici 32’nci maddesi kapsamında yapılacak yeniden değerlemelerde 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabında gösterilen değer artışları ilgili sabit kıymetin satılması halinde satış kazancının tespitinde dikkate alınmayacaktır.
İktisadi kıymetlerin satış, devir, işletmeden çekiş, tasfiye gibi nedenlerle elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden ve pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarları, kazancın tespitinde dikkate alınmayacak ve fon hesabı kayıtlarda kalmaya devam edecektir.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı, değer artış fonu hesabında tutulabileceği gibi mükellefler tarafından istenildiğinde kısmen veya tamamen sermayeye ilave edilebilecektir. Bu işlemler kar dağıtımı sayılmayacaktır.
522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabındaki tutarların sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen (örneğin geçmiş yıl zararlarına mahsup) veya işletmeden çekilen kısmı (kar dağıtımına konu edilmesi), bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları (213 sayılı Kanunun geçici 32’nci maddesi ve mükerrer 298 inci maddesinin Ç fıkrası kapsamında hesaplananlar ayrı ayrı) ile bunların hesap şekilleri, envanter defterlerinin ayrı bir sayfasında ayrıntılı olarak gösterilecektir.
VUK’un mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası ile geçici 32’nci maddesinin uygulamalarında, söz konusu fıkra ve maddede yer alan değerleme hükümleri ile Tebliğdeki düzenlemelere uyulmaması durumunda mükellefler hakkında VUK’un ilgili ceza hükümleri çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.
Saygılarımızla,
