Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Hak Kazanılan Yatırım Katkı Tutarının Diğer Vergi Borçlarından Terkin Edilmesi Avantajlı Olabilir.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi hükmüne göre Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançların, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu kapsamda yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara, ilgili teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı ve vergi indirim oranları dikkate alınarak yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
Basit bir örnek ile ifade etmek gerekirse;
A) A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımının toplam tutarı 5.000.000 TL ve yatırıma katkı oranı %25’tir.
Bu durumda toplam yatırıma katkı tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Toplam yatırıma katkı tutarı= Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı oranı
5.000.000 TL x %25= 1.250.000 TL
(A) A.Ş.’ nin hak kazandığı 1.250.000 TL toplam yatırıma katkı tutarı, yatırımdan elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle Devletin tahsilinden vazgeçeceği kurumlar vergisi tutarını ifade etmektedir.
Uygulama farklılıkları ve detay hesaplamaları olan yatırım teşvik belgesi kapsamındaki indirimli kurumlar vergisi uygulaması, iş bu gündemimizin esas konusu olmadığından anlatım detaylandırılmayacak olup gündemimizde gerçekleşen yatırım harcaması sebebiyle hak kazanılan yatırım katkı tutarının diğer vergi borçlarına mahsubu hakkında özet açıklamada bulunacaktır.
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması kurumlar vergisi matrahının oluşması durumunda kullanılabilecek bir indirim müessesidir. Yani kurum kazancının oluşmadığı bir durumda indirimli bir kurumlar vergisi haliyle olamayacaktır.
Ekonomik gelişmeler sebebiyle teşvik belgesi kapsamında yatırım yapan şirketler çeşitli ticari sebeple kazanç elde edemediklerinde ve bu beklentinin uzun bir dönemi içerecek olması durumunda yatırım harcamaları üzerinden hesaplanan yatırım katkı tutarlarının mükelleflerin diğer vergi borçlarına mahsup edilmek suretiyle kullanılması mümkün müdür?
Bu soruya verilecek yanıt “evet” tir.
Şöyle ki;
İlgili hesap dönemi başından kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, ilgili dönem itibarıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarının %10’luk kısmının, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere mükelleflerin tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle yararlanılması mümkündür.
Ancak terkin talebinde bulunulabilecek tutar, hak kazanılan yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamayacaktır.
Bu uygulamada, diğer vergi borçlarının terkini suretiyle kullanılan yatırıma katkı tutarının bir katına isabet eden yatırıma katkı tutarından da vazgeçildiği kabul edilecektir. Böylece yatırıma katkı tutarı, diğer vergilerden terkini talep edilen tutar ile terkin nedeniyle vazgeçilen yatırıma katkı tutarı kadar azalmış olacaktır.
Dolayısıyla, diğer vergilerden terkini talep edilen tutar ile terkin nedeniyle vazgeçilen yatırıma katkı tutarları için indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.
Örnek : (B) A.Ş.'nin 2024 hesap döneminde başlamış olduğu yatırım teşvik belgesi kapsamındaki komple yeni yatırımının toplam tutarı 10.000.000 TL'dir. 2024 hesap döneminde kısmen işletilmeye başlanan bu yatırımın 2.000.000 TL'lik kısmı 11.03.2024 tarihi itibariyle gerçekleştirilmiş ancak (B) A.Ş. 2024 hesap döneminde kazanç elde etmiştir. Ayrıca (B) A.Ş. yapmış olduğu ekonomik projeksiyonda uzun bir dönem için kazanç elde edemeyeceğini öngörmektedir. (Yatırıma katkı oranı: %30, vergi indirim oranı: %50)
B) A.Ş. nin 2024 yılı için hak kazandığı yatırım katkı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:
Gerçekleştirilen yatırım harcaması x Yatırıma katkı oranı
2.000.000 TL x %30=600.000
Mükellefin terkin yoluyla yararlanabileceği yatırıma katkı tutarı ise aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
1. sınır: Diğer vergi borçlarından terkin edilecek tutar =Hak edilen yatırıma katkı tutarı x %10
600.000 TL x %10= 60.000 TL
2. sınır:Terkin talebinde bulunulabilecek üst sınır = (Hak kazanılan yatırıma katkı tutarı -Yararlanılan yatırıma katkı tutarı) / 2
(600.000 TL – 0 TL) / 2=300.000 TL
(B) A.Ş.’nin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç diğer vergi borçlarından terkin talebinde bulunabileceği tutar 60.000 TL dir.
B) A.Ş.’nin diğer vergi borçlarından terkin ettiği 60.000 TL dolayısıyla hak kazandığı yatırım katkı tutarının 60.000 + 60.000 =120.000 TL sinden vazgeçtiği kabul edilecektir.
Mükelleflerin terkin suretiyle kullanacağı yatırıma katkı tutarları, mükellefler tarafından kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınacağından, bu tutarların, geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünde yer alan "Diğer İndirim ve İstisnalar" satırında gösterilmek suretiyle kurum kazancından indirilmesi mümkündür.
Sonuç olarak şirketlerin yatırım teşvik belgesi kapsamında yapmış olduğu harcamaları üzerinden hesapladıkları yatırım katkı tutarlarını diğer vergi borçlarına mahsup yoluyla kullanılması mümkün olup zarar elde eden ve bu beklentisi uzun bir dönem için geçerli olacak şirketlerin finansal hesaplama yaparak yatırım katkı tutarlarını bugünden diğer vergi borçlarına mahsup ederek kullanmaları avantajlı olabilecektir.
Saygılarımızla.
