7326 Sayılı Kanun’un İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesine İlişkin Hükümleri

SİRKÜLER

06/08

09.06.2021

KONU :

* 7326 Sayılı Kanun’un İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesine İlişkin Hükümleri

 

Vergi Affı olarak bilinen 7326 Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 09.06.2021 tarih ve 31506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. (Söz konusu kanunun tam metnine 09.06.2021 tarihli ve 06/06 sayılı sirkülerimizde yer verilmişti.)

 

Kanunun 6 ıncı maddesinde işletme kayıtlarının (emtia, makine, teçhizat, demirbaş, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar tutarlarının)  düzeltilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmış olup, bu sirkülerimizde ilgili düzenlemelere yer verilmiştir.  

  

Saygılarımızla,

 

 

1. STOK, KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLARLA İLGİLİ DÜZENLEMELER:

 

1.1. Fiilen Mevcut Olan Kayıt Dışı Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşların Kayıtlara İntikal Ettirilmesi:

Getirilen düzenleme ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil) işletmede fiilen mevcut olup, kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların yasal defter kayıtlarına alınması ve böylece kayıtların fiili duruma uygun hale getirilmesi amaçlanmaktadır.

Emtia kelimesi;  ticari mal, mamul, malzeme, yarı mamul, ilk madde ve malzemeyi kapsamaktadır.

Emtia, demirbaş, makine, teçhizat ve demirbaş dışındaki iktisadi kıymetler bu düzenleme kapsamına girmemektedir. (Örneğin;  haklar, gayrimenkuller, mali duran varlıklar)

Bu kapsama giren kıymetleri bulunan mükellefler; kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil)  bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler.

 

Bildirime dâhil edilen kıymetler için (demirbaş, makine, teçhizat) amortisman ayrılmayacaktır.

Rayiç bedel, o kıymetin değerleme günü itibarıyla normal alım satım bedelidir. Dolayısıyla bu bedel, mükellefin kendisi tarafından bizzat tespit edilebileceği gibi bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecektir. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecektir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklardır. Sadece emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılacaktır. Bu sebeple bu varlıklar için amortisman ayrılamayacaktır.

Mükelleflerce beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

Emtia için ödenen KDV indirim konusu yapılırken, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır. İndirim konusu yapılamayan bu KDV verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Bu şekilde aktife alınmış kıymetlerin daha sonra defter değerinden daha düşük bedelle satışı kabul edilmemektedir. Böyle bir durum gerçekleşirse, aradaki farkın matraha eklenmesi gerekir.

ÖTV kapsamına giren malların beyanı halinde,  bu mallara ilişkin ÖTV beyannamesi de süresi içinde verilerek ÖTV ödemesi yapılacaktır. Bu uygulamadan dolayı geçmişse dönük ceza kesilmeyecektir.

Ayrıca mükellefler işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan basılı kitap ve süreli yayınları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden %4 oranında katma değer vergisi hesaplamak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir. Ödenen bu vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilebilir, ancak iadeye konu edilemeyecektir.

 

1.2. Kayıtlarda Gözükmekle Birlikte Fiilen Olmayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşların Kayıtlardan Çıkarılması:

Bu kapsama giren malları bulunan Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), bu kıymetleri 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) cari yıldaki kayıtlarına göre tespit ettikleri aynı cinsten mallara ait gayrisafi kar oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini esas alarak fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkaracaklardır. Tabiatıyla fatura düzenlemeye bağlı gelir kaydı ve KDV ile varsa diğer vergilerin hesaplanması gerektiği açıktır. İşlem sonucunda ortaya çıkan satış hasılatı yıllık Gelir veya Kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınacaktır.

Bu hükme göre ödenmesi gereken KDV 3 eşit taksitte ( ilk taksit beyanname verme süresi içinde, sonrakiler beyanname verme süresini takip eden 2. ve 4.ayda) ödenecektir.

Gayrisafi kar oranı kayıtlardan çıkarılamıyorsa mükellefin bağlı olduğu meslek odasınca tespit edilen oranlar esas alınacaktır.

Bu uygulamadan dolayı geçmişse dönük ceza kesilmeyecektir.

1.3. Kayıtlarda Gözükmekle Birlikte Fiilen Olmayan Kasa Bakiyesi ve Ortaklardan Alacaklar ve Bunlarla İlgili Diğer Hesaplarda Yer alan Tutarlarının Kayıtlardan Çıkarılması:

Bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, 31 Aralık 2020 bilançoları esas alınarak bu bilançoda yer almakla birlikte fiilen olmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyeti dışındaki işlemlerden (ödünç para verme gibi) kaynaklanan ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarları ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairesine beyan etmek suretiyle kayıtlardan çıkartılarak düzeltilebilecektir.

Ortaklardan alacakların yanı sıra ortaklara borçlar da varsa, alacak ve borçlar sadeleştirilerek kalan net bakiye beyanda dikkate alınacak olup, bu alacakların işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerden (ödünç para verme gibi)  kaynaklanması gereklidir. 

Beyan edilen tutar üzerinden % 3 oranda vergi ödenecektir. Ödenecek bu tutarlar Gelir ve Kurumlar vergisi matrahında gider olarak kabul edilmeyecektir. 

Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin bu madde kapsamında yapacağı beyanları nedeniyle 2021 yılı Geçici Vergi Beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri beyanname verme süresi içinde yapılacaktır. Düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza ve faiz aranılmayacaktır.