7440 Sayılı Kanun İle Deprem Bölgesine Yönelik Düzenlemeler.

Sirküler

03/07

14.03.2023

Konu:

7440 Sayılı Kanun İle Deprem Bölgesine Yönelik Düzenlemeler.

 

12.03.2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi nin 21 ila 26 fıkralarında hükme bağlandığı üzere deprem bölgesine yönelik önemli hukuki düzenlemeler yer almaktadır.

 

Söz konusu düzenlemelere ilişkin açıklamalarımız iş bu sirkülerimizde yer almakta olup bu düzenlemeler Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerler için geçerlidir.

 

a) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki kişilerden alacağı olan mükelleflerin mali tablolarında şüpheli ticari alacak karşılığı ayırabilme imkanı getirilmiştir.

 

Yapılan düzenleme ile mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı bulunan kişilerden veya gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayan ancak yerleşim yeri bu yerlerde olan gerçek kişilerden ya da kuruluş ve faaliyet yeri bu yerlerde bulunan kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayan teşekküllerden alacağı bulunan mükellefler, açılan tespit davası üzerine mahkeme tarafından borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine yönelik verilmiş bir karar bulunması şartıyla, deprem tarihinden önce doğmuş olan ve varlığı VUK’ da sayılan belgeler ile tevsik edilen alacaklarını dava veya icra safhasında bulunan alacak kabul ederek, bu alacakları için pasifte karşılık ayırabileceklerdir.

 

b) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; depremden kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 06.02.2023 ila 31.07.2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve  damga vergisi alınmayacaktır. Ayni yardımlar için herhangi bir tutarsal eşik söz konusu değildir.

 

c) Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunu düzenlemeleri uyarınca kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamamakta ve bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli ise bu mal ve hakların kirası sayılmaktadır.

 

Yapılan düzenleme ile mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; 06.02.2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin, ikamet etmeleri amacıyla bedelsiz kullanımına bırakılan konutlara ilişkin olarak 2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere emsal kira bedeli esası uygulanmayacaktır. Emsal kira bedeli uygulanmayacak gayrimenkuller ikamet amaçlı kullanılan gayrimenkullerdir.

 

d) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; deprem sebebiyle vefat edenlerin mirasçılarına, tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ve bireysel emeklilik sisteminden, 06.02.2023 tarihinden itibaren yapılan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 75/2-15 ve 16 numaralı bentlerinde sayılan menkul sermaye iradı kapsamındaki ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır. Hali hazırda söz konusu ödemelerde belli koşulara göre irat tutarları üzerinden; %5,%10 ve %15 nispetinde Gelir Vergisi tevkifatı yapılmaktadır.

 

e) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; deprem sebebiyle vefat edenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile vefat eden hizmet erbabının eş, çocuk, anne ve babasına işverenler tarafından 06.02.2023 ila 31.07.2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) yapılan yardımlar veraset ve intikal vergisinden müstesna tutulmuştur.

 

f) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde defter ve belgeleri zayi olan mükellefler bu durumu öğrendikleri tarihten itibaren 31.07.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yetkili mahkemeden kendilerine bir belge verilmesini isteyebileceklerdir.

 

Ayrıca bu yerlerde bulunan mükellefin il veya ilçe idare kurullarından defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin olarak alacağı belge de yetkili mahkemeden alınmış belge kabul edilecektir. Böyle bir belge almamış olan mükellef, defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılacaktır.

 

Elektronik ortamda tutulan defterlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından muhafaza edilen ya da muhafaza edilmek üzere anılan Bakanlığa elektronik ortamda iletilen defterler bakımından zayi şartları oluşmayacaktır.

 

g) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde, depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ve ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin olup 06.02.2023 tarihinden önce tahakkuk eden ve 12.03.2023 tarihi itibariyle ödenmemiş bulunan emlak vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası, gecikme faizi, gecikme zammı terkin edilecek ve taşıtlar üzerinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince tatbik edilmiş hacizler kaldırılacaktır.  Ayrıca söz konusu taşıtlar için 06.02.2023 tarihinden önce verilen trafik idari para cezaları ile geçiş ücreti ile gecikme zammı alacakları kaldırılacaktır.

 

ğ) Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bulunan ticaret sicili müdürlüklerine kayıtlı ticari işletme, ticaret şirketleri ve şubelere ilişkin olarak ticaret sicilinde yapılacak bazı işlemlerinden ticaret sicil harçları ile TOBB Kanunda öngörülen herhangi bir ücret ve gerçekleştirilen tescil, değişiklik ve terkin işlemlerine ilişkin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacak ilanlardan ilan ücreti alınmayacaktır.

 

Söz konusu düzenlemeler 7440 sayılı Kanunu’nun 10/21 ila 26 ıncı fıkrası gereğince yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. 7440 sayılı Kanun’a 03/05 sayılı sirkülerimize yer verdiğimizden ilgili Kanun metni iş bu sirkülerimiz ekine taşınmamıştır.

Saygılarımızla,