Limited Şirket Pay (Hisse) Senetlerinin Devrinin Gelir Vergisi Açısından Değerlendirilmesi:
Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) mükerrer 80. Maddesinin 1.bendine göre; gerçek kişilerce menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancı olarak gelir vergisi kapsamında sayılmış olup, aynı bentteki parantez içi hüküm uyarınca, ivazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar gelir vergisinin dışında tutulmuştur. (*)
Buna göre, bir gerçek kişi ivazsız olarak iktisap ettiği yada iki yıldan fazla süreyle elde tuttuğu tam mükellef kurumların hisse senetlerini elden çıkardığında doğan kazanç gelir vergisine tabi olmayacaktır.
Gerçek kişilerin anonim şirketlerdeki paylarına ilişkin hisse senetlerini ( yada bunun yerine geçen muvakkat ilmuhaberleri) elden çıkarmalarında doğan kazancın gelir vergisi karşısındaki durumu yukarıdaki hükümlere göre belirlenecektir. Buna karşılık, bir gerçek kişinin limited şirketteki ortaklık payını elden çıkarması halinde doğan kazanç aynı maddenin yukarıdaki “1” no’lu bendine göre değil, “4” no’lu bendine göre (ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar kapsamında) gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nda “hisse senetleri” yerine “pay senetleri” ifadesi kullanılmıştır. Dolayısıyla, diğer Kanunlardaki “hisse senetleri” ifadelerinin de bundan böyle “pay senetleri” olarak dikkate alınması gerekecektir.
6102 sayılı Kanunun limited şirketlerde esas sermaye payları ile ilgili 593. Maddesinin ikinci fıkrasında “esas sermaye pay senetleri ispat aracı şeklinde veya nama yazılı olarak düzenlenir.” ibaresi bulunmaktadır. Bu hükümle artık limited şirketlerde de pay (hisse) senedi çıkarılması mümkün hale gelmektedir. Buradan hareketle, gerçek kişilerin pay senedine bağlanmış limited şirket ortaklık paylarını iki yıl geçtikten sonra satmaları halinde doğan kazanç için yukarıda belirtilen vergi avantajından ( Mükerrer Madde :80 /1 parantez içi hüküm) faydalanma imkanının olup olmayacağı sorusu akla gelmektedir.
Konuyla ilgili kişisel görüşümüz olumsuzdur. Şöyle ki; GVK Mükerrer 80. Maddesinin 1. bendi kapsamına menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları girmektedir. Menkul kıymet yada diğer sermaye piyasası aracı olmayan bir kıymetin bu bende girmesi sözkonusu değildir. Dolayısıyla, bu bentteki (ivazsız olarak iktisap edilenler ve iki yıldan fazla tutulan hisse senetleri için konulmuş ) parantez içi hüküm de bu kapsama girenler için bir anlam ifade etmelidir.
Türk Ticaret Kanunu’nun anonim şirketlerle ilgili maddelerinde pay senetleri menkul kıymetler bölümü başlığı altında geçmekte, zilyetliğin devri ve ciro ile mülkiyet devrinin mümkün olması gibi menkul kıymet olmanın kriterlerini taşımaktadır. Buna karşılık limited şirketlerin pay senetleriyle ilgili hükümler ortakların hak ve borçları bölümünde yeralmakta olup, 593. Maddenin gerekçesine ve esas sermaye payının devrine ilişkin 595. Maddesine bakıldığında bunların menkul kıymet niteliğini taşımadığı kanaatine ulaşmaktayız. Limited şirketlerde pay senetleri paya devir ve dolaşım kolaylığı sağlamaz. Limited şirketlerde pay senedi devri ile mülkiyet geçmediğinden kazancın doğması bu senetlerin elden çıkarılması ile değil imzaları noterce onaylı alan ve satan arasındaki yazılı devir sözleşmesi ve bu işlemin ortaklar genel kurulu kararıyla onaylanmasıyla birlikte meydana gelmektedir.
Dolayısıyla; limited şirket pay senetleri kanaatimizce menkul kıymet olmadığından ve bunların devri ile satış gerçekleşmediğinden, limited şirket ortaklık paylarının satışından doğan kazanç GVK Mükerrer 80. Maddesinin 1. bendine göre değil 4. bendine göre gelir vergisine tabi olmalıdır. Bu açıdan, gerçek kişilerin anonim şirket pay senetlerini iki yıldan fazla elde tuttuktan sonra satmaları halinde doğan kazanca tanınan vergi istisnasından limited şirketlere ait (pay senedine bağlanmış olsa bile) ortaklık payların satışında da yararlanmak bizce mümkün görünmemektedir.
Ancak, yukarıdaki görüşler konuyla ilgili kişisel değerlendirmemiz olup, vergi idaresince konunun farklı değerlendirilmesi de ihtimal dahilindedir. Bu nedenle, konuyla ilgili vergi idaresi açıklamaları beklenmeli, gerekirse özelge talebinde bulunulmalıdır.
(*) İMKB de işlem gören hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar mükerrer 80.Maddeye göre değil aynı Kanunun Geçici 67.Maddesine göre (tevkifat suretiyle) vergilendirilir. Halen bu kazançlarda vergi yükü sıfırdır.
