Elektronik Defter (e-Defter) Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapan Tebliğ (Sıra No:3) Yayımlandı.
Sirküler
10/14
21.10.2019
Konu:
*Elektronik Defter (e-Defter) Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapan Tebliğ (Sıra No:3) Yayımlandı.
19.10.2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de Elektronik Defter (E-Defter) Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapan Tebliğ (Sıra No:3) yayımlanmıştır. Yayımlanan Tebliğ’de daha önceki düzenlemelere yer verilmekle beraber yeni esasları da içeren bir takım değişikliklere de yer verilmiştir.
Sirkülerimizde, ilgili Tebliğ ile yapılan yeni uygulamalara yer verilmek beraber yürürlükte olan düzenlemelerin özet açıklamalarına da ayrıca yer verilmiştir.
- e-Defter uygulamasına dahil olma zorunluluğu Tebliğ metnine işlenmiş olup aşağıda sayılan mükelleflerin e-Defter uygulamasına dahil olduğu belirtilmiştir:
- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler.
2. Türk Ticaret Kanunu’nun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler.
(Bağımsız denetime tabi olma kriterleri en son 26.05.2018 tarih ve 30432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir.)
- Gelir İdaresi Başkanlığı’nın, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkili olduğu Tebliğ metnine dahil edilmiştir.
- e-Defter uygulamasına geçmeye zorunlu olan mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev’i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev’i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler elektronik defter uygulamasına geçmek zorunda olduğu ile bu mükelleflerin uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemeyeceği Tebliğe işlenmiştir.
Söz konusu uygulama 448 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği ile 421 Sıra No’lu VUK Genel Tebliğine 2015 yılında zaten işlenmiş olup, yapılan düzenleme uygulamanın sirkülerimizin konusunu oluşturan Tebliğe de ilave edilmesinden ibarettir.
- e-Defter uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunan mükelleflerden;
- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren),
- 19.10.2019 tarihi itibariyle Türk Ticaret Kanunu kapsamında bağımsız denetime tabi olan şirketler 01.01.2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,
e-Defter uygulamasına geçmek ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmak zorunda olduğu Tebliğ’de belirtilmiştir.
19.10.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 509 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği ile 5.000.000 TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya brüt satışları ile gayrisafi iş hasılatı) şartını 2018 veya 2019 hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler 01.07.2020 tarihinden itibaren, 2020 veya takip eden hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler, ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu yeniden belirlendiğinden bu mükellefler e-fatura uygulamasına geçiş süreci içinde (e-fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler ise izleyen yılın başından itibaren) e- defter uygulamasına geçeceklerdir.
- e-defter uygulamasından yararlanan mükellefler, aylık dönemler halinde oluşturdukları e-defter ve berat dosyalarını ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait defter ve berat gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği ayın son gününe kadar) mali mühürle zaman damgalı olarak imzalamak ve berat dosyalarını e-defter uygulamasına yüklemek zorundaydı.
Tebliğ’de yapılan düzenleme ile dileyen mükellefler e-defter ve berat dosyalarını, her hesap dönemine ilişkin ilk ayda (yeni işe başlayan mükellefler işe başlanılan ayda) tercihlerini e-Defter uygulaması aracılığıyla elektronik ortamda bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi döneminin aylarına ait e-Defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı ayrı olmak üzere, oluşturma, imzalama ve berat dosyalarını e-Defter uygulamasına yükleme usulünü aşağıdaki şekilde yerine getirebilecektir:
Tercihlerini belirtilen süre içinde bildirmeyen mükelleflerin aylık yükleme tercihinde bulundukları kabul edilecektir. Ayrıca yapılan tercih, tercih bildirim süresi içinde yapılan değişiklikler hariç olmak üzere, müteakip hesap dönemlerine ait tüm aylar için geçerlidir.
Söz konusu düzenleme 01.01.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Belirtilen süreden önceki tarihlerde de e-Defterlerin oluşturulması ve Başkanlık sistemlerine e-Defter berat dosyalarının yüklenmesi de mümkündür.
- e-Defter ve berat dosyaları mükellefler tarafından noterde tanzim olunan özel vekaletnamede veya Başkanlık tarafından belirlenen usullere göre oluşturulan elektronik imzalı muvafakatnamede belirtilmesi kaydıyla; Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan bu hususta izin alan özel entegratörlerin veya yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmalarının ya da defter tutma hususunda 3568 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yetki verilen meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i (Nitelikli Elektronik Sertifika) ile zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından defter ve berat dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenmesi de mümkündür.
Söz konusu düzenleme 01.01.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
- Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde e-Defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır.
- e-Defter dosyaları ve bunlara ait berat dosyaları birbirleri ile ilişkili şekilde elektronik ortamda, muhasebe fişleri ise kağıt ve/veya elektronik ortamda, istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilmek zorundadır.
- e-Defter ve berat dosyalarının, e-Defter uygulamasına dahil olan mükelleflerin kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi mecburidir. Üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt dışında muhafaza işlemi, muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmamakta ve GİB ve İç Ticaret Genel Müdürlüğü açısından herhangi bir hüküm ifade etmemektedir. Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi zorunludur.
- e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde Gelir İdaresi Başkanlığından bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 01.01.2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur.
- Tebliğ’de, e-defter tutanların VUK hükümleri içerisinde yer alan “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini isteyeceği belirtilmiştir.
Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesinin ardından belge ile beraber birlikte durumun Başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve Başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-Defter Uygulama Kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde, mükelleflerin zayi olan e-Defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter uygulaması aracılığı ile Başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için Başkanlık tarafından yazılı izin verilecektir.
- e-Defter ve beratların imzalanmasında kullanılan elektronik imza araçları ile mali mühürlerin, mükelleflerin elinde olmayan sebeplerle arızalanması, çalınması ve benzeri diğer nedenlerle elektronik defter ve beratların Tebliğde öngörülen sürelerde imzalama işleminin gerçekleştirilememesi halinde, mükellefler söz konusu durumu ve yeni elektronik imza aracının/mali mührün teminine yönelik başvuru işlemlerinin yapıldığını tevsik eden bilgi ve belgelerle Başkanlığa başvurmak zorundadır. Yeni elektronik imza aracının/mali mührün temin edilmesini müteakip en geç üç iş günü içinde imzalanan e-Defter ve/veya berat dosyalarının Başkanlık sistemine yüklenmesi gerekmektedir.
Söz konusu Tebliğ, sirkülerimizin içerisinde belirttiğimiz yürürlük tarihine ilişkin özel açıklamalarımızın dışında, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Elektronik Defter (e-Defter) Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapan Tebliğ (Sıra No:3) sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.
Saygılarımızla,
