7524 Sayılı Kanun’un Kurumlar Vergisi Kanununa İlişkin Düzenlemeleri.

Sirküler

08/03

05.08.2024

Konu :

 7524 Sayılı Kanun’un Kurumlar Vergisi Kanununa İlişkin Düzenlemeleri.

 

02.08.2024 tarih ve 32620 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7524 Sayılı” Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (“Değişiklik Kanunu” olarak anılacaktır) ile Vergi Kanunlarında bazı önemli değişiklikler yapılmıştır.

 

Söz konusu Değişiklik Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliklere iş bu sirkülerimizde yer verilmiştir.

 

1. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER:

 

a) Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-d bendi hükümlerine göre Türkiye’de kurulu olmaları şartı ile bentte sayılan fon ve ortaklıkların kazançları kurumlar vergisi’nden istisnadır.

 

Değişiklik Kanunu ile yapılan düzenleme ile taşınmazlara yatırım yapan fon ve ortaklıkların (emeklilik yatırım fonları hariç) ticari mal niteliğinde olanlar dahil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların %50'sinin, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar ortaklarına kar payı olarak dağıtmaları şartı getirilmiş ve bu şart istisnanın temel koşulu olarak düzenlenmiştir.

 

Fon ve ortaklıkların taşınmaz kazançları ibaresinden; taşınmaz alım satım kazançları, kira gelirleri, taşınmaza dayalı hakların devir ve temlikinden elde edilen kazançlar, taşınmaz inşaat projelerinden elde edilen gelirler, taşınmaz işletme gelirleri gibi doğrudan taşınmazlardan elde edilen gelir ve kazançların anlaşılması gerekmektedir.

 

Fon ve ortaklıkların taşınmazlardan elde kazançlar dışındaki kazançların dağıtım zorunluluğu bulunmamaktadır. Kar dağıtım şartının sağlanmaması durumunda taşınmaz gelirleri dahil diğer tüm gelirler için istisnadan yararlanılamayacaktır.

Ancak faaliyet alanı gereği portföyüne veya aktifine taşınmaz dahil edemeyen ve inşaat projeleri yapamayan fon ve ortaklıkların bahse konu gelirleri bulunmayacağından, bu fon ve ortaklıklar için kar dağıtımı şartı aranmayacaktır.

Ayrıca kar dağıtım şartını sağlamayan ve bu nedenle istisnadan faydalanamayan yatırım fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumların, iştirak kazançları istisnasından faydalanabilmesine imkan sağlanmıştır.

 

(Yürürlük Tarihi:01.01.2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere Değişiklik Kanunu’nun yayım tarihinde)

 

1. ) Elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, 6563 sayılı Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları ödemeler vergi kesintisi (KVK md.15) kapsamına alınmıştır.

 

Benzer bir düzenleme KVK ‘nın 30 uncu maddesi kapsamında dar mükelleflere yapılan ödemeler içinde yapılarak; elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, 6563 sayılı Kanun hükümlerine göre faaliyet gösteren ve Türkiye'de işyeri veya daimi temsilcisi bulunan dar mükellef hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri dolayısıyla yaptıkları ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınmıştır.

 

Her iki düzenleme için vergi kesintisine konu ödemeleri faaliyet konuları ve ödeme türleri itibariyle belirlemek için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.

 

(Yürürlük Tarihi:01.01.2025)

 

c) Değişiklik Kanunu ile 3996 sayılı Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen projeler ile 6428 sayılı Kanuna göre kamu özel iş birliği modeli çerçevesinde yürütülen projelerde sözleşmenin tarafı olarak faaliyette bulunan kurumların kazançları üzerinden %30 oranında kurumlar vergisi alınması hükme bağlanmıştır.

 

Yapılan düzenleme sonucunda %30 kurumlar vergisi oranı; yukarıda belirtilen modeller kapsamında faaliyette bulunan kurumların münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlara değil; tüm faaliyet kazançlarına uygulanacaktır.

 

Taşeron sözleşmeleriyle alt yüklenicilerin bu kapsamda yürüttükleri faaliyetlerden elde ettikleri kazançlarında, kurumlar vergisi oranına yönelik genel hükümler (istisnai düzenlemeler hariç %25 Kurumlar Vergisi Oranı) geçerli olacaktır.

 

(Yürürlük Tarihi:2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde)

 

d) Değişiklik Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nda “Yurt İçin Asgari Kurumlar Vergisi “maddesi ihdas edilmiştir. İhdas edilen bu madde sonrasında mükelleflerin hesaplanan Kurumlar Vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10'undan az olamayacaktır.

 

Yani mükelleflerin, geçici vergi dönemleri dahil, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarın (TBK+KKEG) %10 u asgari hesaplanan kurumlar vergisi olarak tarh edecektir.

 

Asgari Kurumlar Vergisini tespit ederken aşağıda yer alan istisna ve indirimler düşülecektir.

 

• İştirak Kazancı İstisnası (KVK md.5/1-a)
• Emisyon Primi (KVK md.5/1-ç)
• Risturn İstisnası (Kooperatifler için, KVK md.5/1-i),
• Finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat geri kirala işlemlerinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna (KVK md.5/1-j, KVK md.5/1-k),
• Sahip olunan taşınmazlardan elde edilen kazançlar dışında KVK’nın 5/1-d bendinde sayılan yatırım fon ve ortaklıklarının istisna kazançları (KVK md. 5/1-d),
• Girişim Sermayesi Fonu İndirimi (KVK md. 10/1-g),
• Korumalı İşyeri İndirimi (KVK md. 10/1-h),
• Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesi ve Devrinden Elde Edilen Kazançlara Uygulanan İstisna (4490 syl. Kanun)
• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda Yer Alan İstisna (4691 syl Kanun)
• Kurumlar Vergisi Matrahından İndirim Konusu Yapılabilen Ar-ge ve Tasarım İndirimi (5746 syl Kanun)
• Serbest Bölge Kurumlar Vergisi İstisnası (3218 syl. Kanun)

 

Özet olarak ifade etmek gerekirse asgari kurumlar vergisi: (((TBK+KKEG)-Belirlenen İstisna ve İndirimler) *%10) şeklinde hesaplanacaktır.

 

Asgari Kurumlar Vergisi hesaplandıktan sonra aşağıda yer alan ve daha düşük Kurumlar Vergisi oranı söz konusu olması sebebiyle alınmayan vergiler Asgari Kurumlar Vergisi’nden indirilecek ve ödenmesi gereken Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi belirlenecektir:

 

• Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların beş hesap dönemine ait kurum kazançlarına uygulanan iki puan indirim,

 

• İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan beş puan indirim,

 

• Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan bir puan indirim

 

• Değişiklik Kanunu’nun yayımı tarihten önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınan teşvik belgeleri kapsamındaki yatırıma katkı tutarları ile sınırlı olmak üzere, mükelleflerin kendi beyannameleri üzerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi hükmüne istinaden indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi

 

asgari vergi hesaplaması nedeniyle ödenmesi gereken kurumlar vergisinden düşülecektir.

 

Yatırım fon ve ortaklıkları için taşınmaz kazançları ibaresinden; taşınmaz alım satım kazançları, kira gelirleri, taşınmaza dayalı hakların devir ve temlikinden elde edilen kazançlar, taşınmaz inşaat projelerinden elde edilen gelirler, taşınmaz işletme gelirleri gibi doğrudan taşınmazlardan elde edilen gelir ve kazançların anlaşılması gerekmektedir.

İlk defa işe başlayan mükellefler için faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi uygulanmayacaktır.

 

(Yürürlük Tarihi:2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde)

e) Uluslararası vergi alanında uygulanmakta olan OECD düzenlemelerine uyum sağlamak adına çok uluslu işletmelerin uluslararası faaliyetlerinden elde edilen kazançların vergilendirilmesine yönelik iç mevzuatımızda tutarlılığın sağlanması ve mevcut uluslararası standartlardaki uyumun arttırılması amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu’na “Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi” başlığını içeren yeni bir kısım eklenmiştir.

Özet olarak ifade etmek gerekirse nihai ana işletmesinin dünya genelinde konsolide finansal tablosundaki yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap döneminden önceki dört hesap döneminin en az ikisinde 750 milyon Avro karşılığı Türk lirası sınırını geçen çok uluslu işletme gruplarının (çok uluslu işletme grubu; nihai ana işletmenin bulunduğu ülke dışında en az bir ülkede bir veya daha fazla işletmeye veya işyerine sahip olan bir işletme grubu) bağlı işletmelerinin ilgili hesap dönemindeki kazançları, yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisine tabi olacaktır.

Yani yıllık konsolide hasılatı 750 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşan çok uluslu işletmelere asgari düzeyde kurumlar vergisi uygulanmasını ve böylece de büyük çok uluslu işletmelerin elde ettikleri kazançları üzerinden hesaplanan toplam verginin asgari kurumlar vergisi oranına (%15) eşitlenmesini amaçlayan ilave bir vergileme sistemi oluşturulmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi, çok uluslu işletme gruplarına bağlı ve diğer ülkelerde yerleşik olan işletmelerin; Türkiye'de yerleşik nihai ana işletmesi, ara ana işletmesi veya kısmen sahip olunan ana işletmesidir.

(Yürürlük Tarihi:2024 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2024 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde)

 

Değişiklik Kanunu sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.

Saygılarımızla,